در گزیده ای از گزارش آمده است: پس از انتظارات بسیار و البته با کمک استیضاح نمایندگان و استعفای وزرا بالاخره حسن روحانی تن به تغییرات داد و ۴ گزینه پیشنهادی خود را برای وزارتخانههای اقتصاد، کار، صمت و راه به مجلس معرفی کرد. وزرایی که به جز محمد شریعتمداری که چهره شناخته شدهای به حساب میآید سایرین چندان سرشناس نیستند.
گرچه شاید همگان بر این امر متفق القول باشند که جدای از شناخته شده بودن این افراد میزان کارایی آنها در حوزههای محوله بییشتر میتواند مد نظر باشد. نکته دیگر این است که از وزرای معرفی شده چه انتظارات و درخواستهایی وجود دارد. نگاهی گذرا به بیوگرافی وزرا کافی است تا بفهمیم روحانی پس از چند سال به فکر تغییر در تیم اقتصادی افتاده است.
گرچه نمیتوان از کنار این نکته به راحتی گذشت که بخش اعظمی از موفقیت این افراد در گرو عدم مداخله نهادهای موازی در حوزههای مختلف اقتصادی است. چه اینکه برخی از وزرا و دولتمردان سابق نیز محدودیتهای عملکردی را از دلایل مهم عدم توفیق در حوزههای تخصصی خود عنوان کردهاند. در همین راستا «آرمان» در گفتوگو با اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور و رئیس هیأت مدیره شستا به بررسی وزرای پیشنهادی رئیس جمهور پرداخته که در ادامه میخوانید.
**تحلیل شما از وزرای پیشنهادی معرفی شده از سوی رئیس جمهور به مجلس چیست؟
من شناخت زیادی از برخی از این افراد که معرفی شدند، ندارم اما در حالت کلی و در شرایط فعلی باید بدانیم که از وزرای معرفی شده در این حوزهها چه میخواهیم تا بر این اساس ببینیم شخصیتی که معرفی شده نیاز دولت را تامین میکند یانه؛ آنچه که ما باید از وزیر صنعت، معدن و تجارت انتظار داشته باشیم این است که با توجه به قیمت دلار در بازار ثانویه و در بازارهای دیگر بهترین فرصت برای تولید فراهم شده است. تولید داخلی میتواند رقابت کند و قیمتی ارزانتر از کالای وارداتی ارائه دهد. بنابراین وزیری میخواهیم که از این فرصت استفاده کند و تولید داخل را تقویت کند.
حال از این فرصت باید برای رفع گرفتاریها استفاده کرد، چرا که گرفتاریها زیاد است. انتظار این است که وزرای جدید این گرفتاریها را بر طرف کنند و از فرصتی که بهواسطه ارز بازار ثانویه ایجاد شده، تولید را تقویت کنند.
**آقای شریعتمداری برای وزارت کار معرفی شد؛ چه تحلیلی از این معرفی و کلا عملکرد وزارت کار و رفاه اجتماعی دارید؟
من در مورد چگونگی عملکرد آقای شریعتمداری در وزارت صمت نمیتوانم چیزی بگویم و معذورم؛ چراکه اگر اکنون قضاوتی صورت گیرد باعث پدید آمدن حرفهایی خواهد شد که الان هیچ مناسب نیست، اما در مورد اینکه از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی چه میخواهیم باید بگویم؛ انتظار ما از وزیر جدید این است که درمان را رقابتی کند. به نحوی که در مساله درمان، بیمه شده خود انتخاب کند که درمان خود را از کدام شرکت بیمهگر بخرد. همه شرکتهای بیمه دانا، البرز، تامین اجتماعی و… باید در فضای رقابتی باشند. بیمهگران باید بتوانند در خدمت رسانی به بیمه شده رقابت کنند. باید هیات امنای تامین اجتماعی منتخب کارگران باشد نه از دولت.
طی سنوات گذشته هزینههایی به صندوق تامین اجتماعی تحمیل شده که آن را ضعیف کرده وگرنه کسوراتی که کارفرما و کارگر میدهد میتواند به راحتی ادامه کار صندوق را تضمین کند و نباید کسری داشته باشد. لذا این کمبود بهاین دلیل است که دولت، مجلس و دیگران از کیسه کارگران سیاستگذاری کردهاند.
**باتوجه به شرایط بحرانی اقتصاد کشور نگاهها به گزینه پیشنهادی روحانی برای وزارت اقتصاد است. چه انتظاراتی از گزینه جدید رئیسجمهور میرود؟
نخستین انتظار از وزیر این است که سیستمهای مالیات و گمرک را مکانیزه کند و فرار مالیاتی و قاچاق را حل کند. وزیر اقتصاد همین موضوع را به سامان برساند کار مهمی انجام داده است. انتظار دوم این است که بساط قاچاق در کشور جمع شود که برای تحقق این مهم اصلاح نظام گمرکی لازم است. البته در دوره وزرای قبلی مقداری این مسائل پیشرفت کرده منتها باید ادامه پیدا کند.
از طرف دیگر وزیر اقتصاد باید مانع افزایش نقدینگی توسط سیستم بانکی شود. اینکه ارز جهش میکند و بالا میرود ناشی از تصمیمگیری سیاسی نیست، بلکه علتش افزایش نقدینگی است. ابتدای دولت آقای روحانی نقدینگی ۶۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که الان به ۱۶۵۰ هزار میلیارد تومان یعنی چیزی در حدود ۳ برابر رسیده است. وقتی نقدینگی چنین جهشی دارد میتوان قیمت ارز را ثابت نگه داشت؟ بنابراین وزیر اقتصاد باید مراقبت کند تا نقدینگی کشور افزایش پیدا نکند.
**بعضا مشکلاتی در حوزه مسکن وجود دارد که انتظار میرود با حضور وزیر جدید این مشکلات حل شود. رویکرد شما نسبت به کارکرد وزارت راه با وزیر جدید چگونه است؟
نخستین انتظار از این وزارتخانه بحث ساماندهی شهرسازی است. از ابتدای انقلاب وقتی ۳۶ میلیون بودیم ۲۰ میلیون روستایی و ۱۶ میلیون شهری داشتیم، اما اکنون که ۸۰ میلیون هستیم ۲۰ میلیون روستایی داریم و ۶۰ میلیون شهری؛ این نشان میدهد که جمعیت روستایی کشور از اول ثابت مانده و هرچه بیشتر مهاجرت کند به شهرها میروند. عدم مدیریت این مهاجرتها موجب میشود تا جمعیت مهاجر به حاشیه شهرها پناه برده و سکنی گزیند و اقتصادش از ریزش شهرها تامین شود و فاجعه امروز جامعه را رقم بزند. از این رو این مهاجرت باید به جاهایی که ظرفیت مهاجرت پذیری دارند، هدایت شود. موضوع ساحلنشینی بسیار مهم است و میتوان روی آن سیاستگذاری کرد.
باید توسعه صنایع آببر خود در جغرافیای مرکزی را کلا متوقف کرده و به سواحل جنوبی هدایت کنیم. این مهاجرت باید موجب ایجاد شهرهای جدیدی در سواحل جنوبی شود. مثلا باید از بندرعباس تا چابهار ۲٫۵ میلیون را برای سکونت هدفگذاری کنیم. وزیر قبلی به جای کنترل شهر سازی با سازمان نظام مهندسی به دعوا پرداخت و در کار آنها که کنترل ساختمان بود مداخله کرد. لذا لازم نیست که وزیر جدید با نظام مهندسی دعوا کند و کنترل ساختمان را از آنها بگیرد بلکه باید هدف خود را کنترل شهر سازی قراردهد.