در سالی که رشد اقتصادی ۸ درصدی هدفگذاری شده بهترین ساعات فعالیت تولیدی قربانی خاموشی‌ها شد. اگرچه در ابتدا قرار بود خاموشی صنایع یک بار در هفته باشد، اما در برخی شهرک‌ها قطعی برق به سه روز در هفته هم رسید. همچنین برخی صنایع نیز به فعالیت شبانه ملزم شدند.
جوان آنلاین: در حوزه‌های مختلف انرژی بیش از آنکه تولیدکننده باشیم مصرف کرده ایم. این ناترازی‌ها به خصوص در حوزه برق و گاز، گریبان صنایع کشور را گرفته و سوخت صنعت را با خاموشی رو به رو کرد. این مساله در مراسم تکریم عباس علی‌آبادی و معارفه سیدمحمد اتابک به‌عنوان وزیر صمت مورد توجه معاون اول رئیس جمهور قرار گرفت. محمدرضا عارف خطاب به علی‌آبادی گفت در تابستان امسال بهترین ساعات فعالیت تولیدی قربانی خاموشی شد و بنابراین وزارت صمت باید با نگاه به بخش خصوصی چابک برنامه‌ریزی کند و برق صنایع سنگین باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
واقعیت آن است که صنایع کشور طی چند سال اخیر در زمستان با قطعی‌های گسترده گاز و در تابستان با قطعی برق مواجه بوده اند. این وضعیت هدفگذاری‌های آنان را با چالش رو به رو کرده است. البته نکته قابل توجه در این است که در نهایت جبران این خسارت‌ها علاوه بر تولیدکنندگان، گریبان مصرف کننده نهایی را نیز می‌گیرد. تصور کنید یک واحد تولیدکننده سس همه مواد لازم از جمله تخم مرغرا برای تهیه محصول خود آماده کرده و ناگهان برق آن‌ها قطع می‌شود، مسلما زیان این شرایط در نهایت از جیب مصرف کننده جبران می‌شود. اگر دولت با گرانی موافقت کند که تا حدودی این زیان تولیدکنندگان جبران می‌شود و اگر به دلایل سیاست کنترل تورم، موافقت نکند که چالش صنایع با دولت شروع می‌شود. این وضعیت نمونه‌ای واقعی از مشکلات یک واحد تولیدی در تابستان امسال بود.
یکی از مشکلات جدی قطعی پیاپی برق به صنعت ساخت و ساز وارد کرده بطوریکه کمبود شدید سیمان در بازار، قیمت این مصالح مهم را چند برابر کرده است.
همچنین برای بسیاری از صنایع سنگین دیگر از جمله صنعت فولاد نیز نمونه‌های مشابه بسیاری را می‌توان عنوان کرد که چالش‌های گسترده‌ای را به آن‌ها تحمیل کرده است. با قطعی مکرر برق، سالانه ۲ میلیارد دلار ضرر و زیان فقط به ۳ یا ۴ شرکت بزرگ فولادی وارد شده است.
فولاد مبارکه یکی از شرکت‌های بزرگ فولادی کشور است که از قطعی برق و ناترازی انرژی زیان بسیار دیده است؛ به گفته معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه، عدم‌النفع شرکت فولاد مبارکه اصفهان از قطعی برق در سال جاری رقمی حدود ۵۷.۰۰۰ میلیارد ریال بوده است. این خسارت چیز جدیدی نیست؛ حمیدرضا خسروانی‌پور، مدیر اجرای پروژه‌های انرژی و سیالات فولاد مبارکه در مورد خسارات قطعی برق در سال گذشته گفت: «با توجه به ناترازی حدود ۱۵ تا ۲۰ هزارمگاواتی برق در کشور، محدودیت‌های تأمین برق در فصل گرم (نیمه خرداد تا نیمه شهریور) برای صنایع اعمال می‌شود که این محدودیت‌ها فقط در سال ۱۴۰۲ منجر به کاهش حدود ۷۰۰ هزار تن تولید تختال و زیان حدود ۱۷ هزار میلیارد تومانی برای فولاد مبارکه شده است». امسال، اما گرمای شدید و رکورد شکنی مصرف برق، قطعی برق صنایع فولادی و زیان‌های ناشی از آن را تشدید کرده است.
پیشنهاداتی برای جبران خسارات ناشی از قطعی برق
آرمان خالقی، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت با اشاره به قطعی برق و خسارت‌های ناشی از آن برای صنایع گفت: تولید برخی واحد‌ها کاهش پیدا کرده و به تعهداتشان نمی‌رسند، با این حال صاحبان صنایع باید قسط بانک، مالیات، بیمه و … را پرداخت کنند و تسهیلاتی برای آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود؛ بنابراین قطعی برق هیچ تاثیری بر هزینه‌های تولیدکنندگان ندارد، اما درآمد آن‌ها را کاهش داده است؛ بنابراین لازم است تسهیلاتی در حوزه اقساط بانکی، هزینه‌های تامین اجتماعی و تخفیف‌های مالیاتی برای جبران خسارات قطعی برق در نظر گرفته شود. چراکه این شرایط بر بنگاه‌ها تحمیل شده و خارج از اراده آن‌ها است.
خالقی در ادامه با بیان اینکه باید سرمایه‌گذاری پیش رو را هم در نظر گرفت، گفت: در سال‌های آینده نه تنها مصرف کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه واحد‌های مسکونی و صنعتی بیشتری وارد مدار خواهند شد؛ بنابراین باید به طور جدی بهره‌وری انرژی و بهینه‌سازی مصرف پیگیری شود. تا بتوان با فرهنگسازی مشارکت مردم بخشی از مشکلات را کاهش داد. برای مثال زمانی همه لامپ رشته‌ای مصرف می‌کردند که دولت کمک کرد اسن وضعیت تغییر کند؛ بنابراین نیاز به اطلاع رسانی و ارائه مشوق برای مشارکت مردم است.
وی افزود: از طرف دیگر فرسودگی سیستم‌های انتقال باعث هدر رفت مقدار زیادی از برق توزیعی کشور می‌شود. اما سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق می‌تواند مشوق‌ها و کمک‌های فنی و اقتصادی برای اصلاح ساختار در اختیار واحد‌های تولیدی قرار دهد. اما تامین نقدینگی برای خرید تجهیزات مشکل است و باید تسهیلاتی در اختیار واحد‌ها قرار گیرد. از طرف دیگر بر اساس معاهدات بین‌المللی کشور‌ها که ایران هم به آن پیوسته، باید درصدی از تولید انرژی خود را به انرژی‌های تجدیدپذیر مثل خورشیدی و بادی تبدیل کنیم که در این زمینه هم باید تجهیزات، کمک فنی و زمین در اختیار واحد‌ها قرار دهیم.
به گفته دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت اگر با مشارکت شرکت‌های کوچک و بزرگ کنسرسیوم‌های انرژی شکل گیرد، می‌توان پنل‌های خورشیدی را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری مستقیم دولت و فقط با ارائه مجوز و زمین و تضمین خرید برق از آن‌ها راه‌اندازی کرد؛ بنابراین در این صورت بخش خصوصی می‌تواند برای تامین برق خود، سرمایه‌گذاری کند.
رشد متوسط صنعت در پنج‌سال اخیر ۲.۹درصد بوده و طبق هدفگذرای دولت چهاردهم این رقم باید به ۸.۵درصد برسد. در چنین شرایطی، صنایع چشم انتظار برنامه‌های دولت جدید هستند که با تامین پایدار انرژی و ساخت و تجهیز نیروگاه‌هایی که هزینه آن در حد خسارات سالانه قطعی برق است، از افت تولید و کاهش نرخ صادرات و ورود ارز به کشور جلوگیری کنند. آیا سال آینده قطعی برق نخواهیم داشت؟
تذکر به علی آبادی درباره قطعی‌های مکرر برق و گاز صنایع
نماینده شاهین‌شهر در مجلس از تذکر خود به وزیر نیرو درباره لزوم رفع بحران انرژی (برق و گاز) صنایع به‌منظور جلوگیری از تعطیلی و ورشکستگی واحد‌های صنعتی خبرداد.
حسین‌علی حاجی‌دلیگانی در گفتگو با تسنیم، از تذکر خود به عباس علی‌آبادی وزیر نیرو درباره لزوم رفع بحران انرژی (برق و گاز) صنایع به‌منظور جلوگیری از تعطیلی و ورشکستگی واحد‌های صنعتی و بحران مالی سرمایه‌گذاران، جلوگیری از افزایش قیمت محصولات و به‌تبع آن مشکلات معیشتی جامعه، جلوگیری از سردرگمی در برنامه‌ریزی واحد‌های صنعتی، جلوگیری از تعدیل نیرو در واحد‌های صنعتی و بیکاری کارگران و رفع نگرانی تولیدکنندگان خبر داد.
وی با بیان اینکه قطعی‌های مکرر برق و گاز صنایع و واحد‌های تولیدی در فصول گرم و سرد سال اثرات نامطلوب و جبران‌ناپذیری بر جامعه، اقتصاد، صنعت و معیشت مردم وارد می‌کند که تبعات آن قابل تأمل است.
نماینده شاهین‌شهر در مجلس با بیان اینکه ضروری‌است تدابیری لازم و سازوکار‌هایی مناسب و برنامه‌ریزی‌شده چنان پیش‌بینی شود که علاوه بر سال جاری، در سال‌های آتی نیز مشکلاتی را که هم‌اکنون به‌واسطه وجود قطع مکرر انرژی، صنایع را با خطر جدی مواجه کرده است، مرتفع شود.