«جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با قائم‌مقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران آثار کمبود برق را بررسی کرد چالش تابستانی صنایع

گروه صنعت- خاموشی‌های مکرر و اعلام‌نشده علاوه بر ایجاد مشکلات متعدد در زندگی روزمره، امروز به چالش‌های عدیده صنایع کشور نیز افزوده است. تا پیش از این، مشکل کمبود برق و خاموشی در فصل گرم سال و در ایام اوج مصرف سبب ایجاد مشکلات برای تولیدکنندگان بوده ولی از سال گذشته در زمستان نیز این معضل گریبان صنایع کشور را گرفته است.
در این رابطه بسیاری از صنعتگران و فعالان تولیدی ضمن انتقاد از وضعیت موجود، خاموشی‌های بدون اعلام قبلی را باعث بروز خسارت‌های عمده در کسب‌وکار خود عنوان کرده و معتقدند ادامه این فرآیند و پیوند آن با سایر موانع تولید، می‌تواند وضعیت صنایع کشور را بحرانی کند. این امر به خصوص در صنایع فلزی و نیز مواد غذایی بسیار بغرنج‌تر است؛ چرا که هر نوع خاموشی ناگهانی در این صنایع علاوه بر توقف تولید و آسیب به دستگاه‌ها، منجر به فاسد شدن و از بین رفتن مواد اولیه خواهد شد. عمده انتقادی که از این رهگذر متوجه وزارت نیرو است، در اولویت قرار گرفتن صنایع کشور در برنامه خاموشی‌های سراسری است. یعنی تولیدکنندگان معتقدند برای کاستن از بار نارضایتی عمومی به جهت قطع برق، مسوولان با مبادرت به خاموشی در صنایع در وهله اول، عمده بار پیامدها و تبعات چنین مشکلی را بر دوش صنعتگران قرار داده‌اند.
توقف تولید نخستین پیامد خاموشی
در این رابطه آرمان خالقی قائم‌مقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» معتقد است: نخستین پیامد قطعی برق توقف تولید در کشور است. از سال‌های قبل نیز روال بر این مبنا بوده که هر گاه موضوع کمبود انرژی به وجود بیاید، اولین قربانی آن بخش تولید و صنعت کشور باشد. مثلا در مورد گاز شاهد هستیم که در مناطق سردسیر و در ایام اوج مصرف، برای جلوگیری از قطعی، نخست گاز مراکز صنعتی قطع می‌شود. یا در فصل گرما به منظور دامن نزدن به نارضایتی عمومی، خاموشی واحدهای صنعتی در اولویت نسبت به سایر مشترکین قرار می‌گیرد.
در این رابطه ما پیشنهادی را مطرح کردیم که طبق قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار و به جهت جلوگیری از خسارت‌های ناشی از قطعی گاز و برق، جریمه‌ای در نظر گرفته شده و به واحدهای خسارت‌دیده پرداخت شود. بالطبع بخش صنعت از مشتریان بزرگ انرژی کشور است و به واسطه تاثیری که در فرآیند اقتصاد کلان دارد، توقف تولیدش به خسارت‌های عمده دامن می‌زند.
شرکت برق ملزم به اطلاع‌رسانی است
خالقی همچنین در خصوص مهم‌ترین خسارت‌های ناشی از خاموشی در بخش صنعت کشور توضیح می‌دهد: نخستین خسارت همان توقف تولید است که به عنوان یک خسارت مهم در نظر گرفته می‌شود. دوم اینکه با قطعی برق، دستگاه‌ها، ماشین‌آلات و مواد اولیه‌ای که در جریان تولید قرار دارند نیز آسیب می‌بینند. به عنوان مثال در صنعت ذوب و پلاستیک وقتی برق کوره‌ها به طور ناگهانی خاموش می‌شود، کوره منجمد شده و در این رابطه یا باید آن را به دور انداخت و یا اینکه با صرف هزینه‌های هنگفت ماده مذاب جامدشده در داخل آن را تخلیه کرد. به همین دلیل است که شرکت برق ملزم است قبل از خاموشی‌ها این موضوع را به واحدهای صنعتی اطلاع دهد، اما این اتفاق نمی‌افتد.
پرداخت خسارت به واحدهای آسیب‌دیده
عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در ادامه می‌افزاید: در دی ماه سال گذشته و زمانی که موضوع قطعی برق و گاز پیش آمد، به شخصه پیشنهاد دادم از آنجا که چالش جدی صنعت کشور در تابستان آینده مساله خاموشی‌ها خواهد بود، از اکنون به فکر این معضل باشیم و از پیامدهای ناشی از آن جلوگیری کنیم. در این راستا لازم به ذکر است طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار و آیین‌نامه مصوب هیات وزیران اگر در صورت عدم اعلام قبلی و تعیین اولویت برق واحد صنعتی قطع شود، شرکت برق ملزم به پرداخت خسارت به این واحدهاست. بنابراین معتقدم که تولیدکنندگان لازم است چنین اقدامی را در سطح کشور جا بیندازند تا شرکت‌های خدمات‌رسان هم خودشان را نسبت به وظایفشان متعهد بدانند.ما اکنون سال‌هاست که می‌دانیم نیاز، مصرف و زمان اوج مصرف در کشور چه وقت و چه میزان است، با این حال تاکنون اقدام خاصی برای تولید مازاد و بیش از نیاز برق در دستور کار قرار نداده‌ایم. به عنوان مثال حالا که به واسطه کمبود ذخایر آب پشت سدها، تولید برق آبی کاهش یافته، تقویت تولید برق حرارتی، استفاده از نیروگاه اتمی و حتی خرید برق از خارج کشور را به عنوان راهکار جایگزین مدنظر قرار نداده و حتی برای صرفه‌جویی هم مشوق‌هایی را به منظور کاهش مصرف انرژی در برنامه‌های خود لحاظ نکرده‌ایم.
به همین دلیل است که معتقدم به شخصه اگر در دفتر کار خود برقی برای روشن کردن کولر نداشته باشم، بهتر از آن است که به واسطه خاموشی، کارگر در کارخانه بیکار بماند و تولید متوقف شود. در این رابطه شواهد نشان می‌دهد که عملکرد ما معکوس بوده؛ یعنی حاضر هستیم برق مشترکین عادی وصل باشد، ولی اگر کارخانه‌ای تعطیل باشد اشکالی ندارد. بنابراین اگر شیوه نگاهمان همچنان بر همین منوال باشد، قطعا بخش تولید کشور آسیب‌های بیشتری را متحمل خواهد شد. در واقع معتقدم حالا که شرکت برق توانایی مدیریت این موضوع را ندارد، لااقل با روش‌های مشوق و جایگزین از پیامدهای این معضل بکاهد تا شاید بتوانیم به این واسطه از چنین چالش بزرگی با هزینه کمتری عبور کنیم.