بررسی رویکرد نظام اقتصادی ایران با مشکل شیوع ویروس کرونا، به هیچ وجه نیازی به کار سیستماتیک و پیچیده ندارد؛ بلکه با مقایسه ای عمومی میان رفتارهای مدیران کلان کشور و کشورهای در حال توسعه و پیشرفته متوجه خواهیم شد که در چه جهت و هدفی در حال حرکت هستیم.
این مقایسه از بسته های حمایتی دولت به اقشار کم درآمد گرفته تا صنایع بزرگ نشان می‌دهد که مدیریت حاکم بر نظام کشور در حال ادامه شطرنجی است که در آن توکل به آینده موج میزند و برنامه‌ای ویژه برای حل این معضل وجود ندارد.
موضوعاتی نظیر مشکلات بین‌المللی، تحریم‌ها، خود تحریمی ها و … نشان می‌دهد که نسخه‌های داخلی کارشناسان برای عبور از کرونا کاملا بی‌اثر است؛ زیرا دولت به عنوان بخشی از اقتصاد کشور توان مالی لازم برای مقابله با کرونا را نداشته و نخواهد داشت و این امر شواهد بسیار متعددی در تصمیمات این روزهای دولتمردان دارد.
استفاده از کلمه نامانوس ایمنی گله‌ای در مقابل قرنطینه واقعی که کشور دائم‌الجنگ افغانستان نیز به دنبال آن رفته، نشان از این ادعا دارد.
از طرفی دولت به خاطر نداشتن توان مالی امکان ارایه بسته های چند صد میلیارد دلاری شبیه آنچه اروپا، کانادا و آمریکا به نمایش گذاشته اند را ندارند و از طرفی فشار سازمان بهداشت جهانی و شبکه های اجتماعی مانع از حرکت به سمت قرنطینه گله‌ای است.
پس به نظر سیاست دوگانه‌ای در حال شکل‌گیری است که نمی‌توان پیش‌بینی مشخصی برای آینده آن داشت. ورود مجلس یازدهم به عرصه سیاستگذاری این مشکلات را که با فقر، بیکاری، تورم و تعطیلی کارخانجات پیوند خواهد خورد را ده چندان خواهد کرد.
نظام اقتصادی امروز ایران فاقد منابع مالی ارزشمند بوده و با وجود بعضی انتقادها در خصوص هزینه های ایران در سایر کشورها بنده مخالف تاثیرگذاری آن مبالغ بر اقتصاد ایران هستم.
تحریم‌های آمریکا، کاهش قیمت نفت و میزان فروش آن، لطمات بزرگ به اقتصاد کشور که حاصل اختلاس های بزرگ و هزینه های ایدئولوژیک در کنار عدم وجود مدیران خلاق است، کشور را به مصیبتی دچار کرده که ریشه‌ای غیر از بحران کرونا دارد.
بی تردید هزینه ایران در این بحران قابل جبران با بالارفتن قیمت نفت نخواهد بود؛ زیرا زیرساخت های کشور مدت هاست که با آسیب جدی روبرو شده اند. با وجود کرونا و بدون وجود کرونا سال ۹۹ سال بسیار دشواری برای اقتصاد ایران قلمداد می‌شد ولی بار اضافی موجود قطعا اقتصاد کشور را بیشتر نشانه خواهد گرفت.
بحران امروز به خاطر ریشه ضخیم موجود در گذشته، قابل مدیریت به روش های مرسوم و تکیه بر منابع داخلی نخواهد بود. تنها راه حل این بحران کمک‌های بزرگ بین‌المللی یا آزاسازی بخش عمده ای از دارایی های بلوکه شده کشور در چین و سایر نقاط دنیا خواهد بود.
شهرام شریعتی
دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران
عضو هیات مدیره خانه اقتصاد