انتشار تصویر تولید و تجارت «گروه صنایع غذایی» در سال ۹۷ از نزولی شدن روند صدور پروانه بهره‌برداری در مقابل صعودی شدن جوازهای تاسیس صادره برای این گروه حکایت دارد. دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که در سال ۹۷ «گروه صنایع غذایی و آشامیدنی‌ها» هرچند توانست به لحاظ تعداد و ارزش در جوازهای تاسیس صادره رشد را تجربه کند، اما در مقابل روند صدور پروانه بهره‌برداری به لحاظ تعداد در این سال افت داشته است. افت صدور پروانههای بهره‌برداری به لحاظ تعداد در سال گذشته در حالی رقم خورد که این بخش سال ۹۷ را به لحاظ ارزش با رشد سپری کرد. با توجه به دادههای اعلام شده می‌توان گفت پروانههای بهره‌برداری صادره در سال گذشته به صنایع متوسط و بعضا بزرگ که در رده صنایع سرمایه بر قرار دارند اختصاص داشته است که این امر موجب شده تناسب میان سرمایهگذاری محقق شده و طرحهای به بهره‌برداری رسیده از میان برود.
براساس دادههای اعلام شده از مجموع ۲۴هزار و ۴۱۴فقره جواز تاسیس صادره در سال گذشته «گروه محصولات غذایی و انواع آشامیدنی ها» با اخذ ۳ هزار و ۳۸۶ فقره جواز توانست بیشترین میزان جواز تاسیس صادره را در میان سایر گروه‌های صنعتی به خود اختصاص دهد و نسبت به سال ۹۶ رشدی بیش از ۸درصد را به لحاظ تعداد تجربه کند. دادههای اعلام شده همچنین نشان دهنده آن است که از مجموع نزدیک به دو میلیون و ۸۷۰ هزار میلیارد ریال سرمایه پیش بینی شده برای جوازهای تاسیس صادره در سال ۹۷، سهم گروه صنایع غذایی و آشامیدنی‌ها نزدیک به ۲۳۰ هزار میلیارد ریال بوده است که نسبت به سال ۹۶ رشد بیش از ۳۸درصدی داشته است. اما مجموع اشتغال پیش بینی شده برای جوازهای تاسیس صادره نیز در سال گذشته برابر با ۵۵۳ هزار و ۴۴۵ نفر بوده که از این میان سهم اشتغالزایی در این گروه برابر با ۷۸ هزار و ۸۴۰ نفر پیش بینی شده که نسبت به سال ۹۶ رشدی حدود ۶ درصدی داشته است.
دادههای اعلام شده همچنین بیانگر آن است که در سال ۹۷ در مجموع ۶ هزار و ۱۷۸ فقره پروانه بهره‌برداری (ایجادی و توسعه ای) در کشور صادر شده است که سهم گروه صنایع غذایی و آشامیدنی‌ها از مجموع پروانههای بهره‌برداری صادره برابر با ۷۹۹ فقره بوده که نسبت به سال ۹۶ افتی نزدیک به ۸ درصد داشته است. سرمایه محقق شده برای پروانههای بهره‌برداری صادره در این مدت نیز حدود ۵۹۲ هزار میلیارد ریال بوده که از مجموع سرمایهگذاری صورت گرفته سهم صنایع غذایی و آشامیدنی‌ها نزدیک به ۳۵ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به سال ۹۶ رشدی بیش از ۱۸ درصدی داشته است.
اشتغال محقق شده برای پروانههای بهره‌برداری صادره نیز در سال گذشته برابر با ۱۵هزار و ۵۵۰ نفر بوده که نسبت به سال ۹۶ افتی ۱۸ درصدی را ثبت کرده است. ارزیابی روند صدور پروانههای بهره‌برداری حاکی از سبقت طرحهای توسعه‌ای از طرحهای ایجادی است. براساس آمار اعلام شده در سال گذشته سهم پروانههای بهره‌برداری توسعه‌ای برابر ۵۱۴ فقره (پروانه بهره‌برداری توسعه‌ای شامل پروانههای صادره برای توسعه واحدهای فعال می‌شود) بوده که نسبت به سال ۹۶ رشدی بیش از یک درصدی داشته است. همچنین ۲۸۵ فقره پروانه بهره‌برداری ایجادی (پروانه بهره‌برداری ایجادی شامل پروانههای صادره برای راه‌اندازی واحدهای جدید صنعتی می‌شود) ثبت شده که نسبت به سال ماقبل افتی بیش از ۲۰ درصدی داشته است.
صادرات و واردات صنایع غذایی
اما وضعیت تجارت محصولات غذایی و آَشامیدنی در سال گذشته چه میزان بوده است؟ رصد آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان دهنده آن است که صادرات محصولات غذایی و آشامیدنی در سال ۹۷ بیش از ۲میلیارد دلار بوده که به لحاظ ارزشی نسبت به سال ۹۶ افتی ۳ درصدی داشته است. دادههای اعلام شده همچنین حکایت از آن دارد که در سال ۹۷ در مجموع بیش از ۵ میلیارد دلار «ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی ها» وارد کشور شده است که نسبت به سال ۹۶ به لحاظ ارزشی افتی بیش از ۲ درصدی داشته است.
مقاصد سرمایهگذاری خارجی
ارزیابی‌های صورت گرفته همچنین بیانگر آن است که در سال گذشته تزریق پول خارجی در گروه صنایع غذایی از سو کمیته هیات سرمایهگذاری خارجی تصویب شده است. براساس دادههای اعلام شده در سال ۹۷ بیشترین مجوز برای استان‌های «تهران، خراسان رضوی، آذربایجان غربی و لرستان» از سوی هیات سرمایهگذاری خارجی صادر شده است. آمار اعلام شده بیانگر آن است که در سال گذشته، در مجموع ۸۳طرح صنعتی، معدنی و تجاری موفق به اخذ مجوز از سوی هیات سرمایهگذاری خارجی شده‌اند که مجموع سرمایهگذاری خارجی مصوب از سوی این کمیته بیش از یک میلیارد دلار ثبت شده است که سهم گروه صنایع غذایی از سرمایهگذاری مصوب بیش از ۵۵میلیون دلار بوده است. براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی استان تهران پیشتاز جذب سرمایهگذاری خارجی در گروه صنایع غذایی در سال گذشته بوده است.
۸ طرح مصوب شده برای استان تهران به «دو طرح تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی»، «احداث واحد تولید غذای مسافر (کترینگ)»، «بسته‌بندی آب معدنی (افزایش سرمایه)»، «تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی (افزایش سرمایه)»، «تولید قوطی کنسرو و کمپوت فولادی» و «تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی (افزایش سرمایه)» و «تولید آب معدنی (افزایش سرمایه)» اختصاص داشته است. براساس مصوبات صادره حجم سرمایهگذاری مصوب شده برای دو طرح تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی در این استان بیش از ۱۴ میلیون دلار بوده و برای احداث واحد تولید غذای مسافر (کترینگ) نیز سرمایه نزدیک به ۲ میلیون دلاری مصوب شده است. افزایش سرمایه مصوب شده برای بسته‌بندی آب معدنی نیز بیش از ۶ میلیون دلار ثبت شده و برای تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی نیز افزایش سرمایه ۵۷۳ هزار دلاری صورت گرفته است. از سوی دیگر افزایش سرمایه مصوب برای تولید انواع فرآورده‌های نوشیدنی نیز ۶۸۰ هزار دلار بوده است. اما برای تولید آب معدنی نیز مصوبه افزایش سرمایه ۱۸۹ هزار دلاری صادر شده است.
استان خراسان رضوی نیز در سال گذشته با اخذ سه طرح در گروه صنایع غذایی توانست در مدت زمان مورد بررسی در میان استان‌های جذاب برای سرمایه‌‌گذاران خارجی در این گروه قرار گیرد. با توجه به دادههای اعلام شده طرحهای مصوب برای صنایع غذایی در این استان شامل «تولید و پخت انواع شیرینی»، «تولید انواع پودر شیرینی، نبات، نقل، بسته‌بندی کاکائو و بسته‌بندی قند و شکر» و « تولید قوطی کنسرو و کمپوت فولادی» می‌شود. سرمایه مصوب شده برای «تولید و پخت انواع شیرینی» در این استان بیش از یک میلیون دلار ثبت شده و برای تولید «انواع پودر شیرینی، نبات، نقل، بسته‌بندی کاکائو و بسته‌بندی قند و شکر» نیز سرمایه ۶۰۰ هزار دلاری مصوب شده است. اما سرمایه مصوب برای تولید «قوطی کنسرو و کمپوت فولادی» ۸ میلیون دلار بوده است. با توجه به دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، طرح مصوب در گروه صنایع غذایی برای آذربایجان غربی نیز شامل دو طرح «تولید انواع خمیر آماده پیتزا، کراکر، نان شیرینی، کیک و غذاهای آماده کنسروی» و «تولید کنسانتره انواع میوه» می‌شود.
با توجه به آمار اعلام شده سرمایهگذاری مصوب شده برای تولید انواع خمیر آماده پیتزا، کراکر، نان شیرینی، کیک و غذاهای آماده کنسروی از سوی کمیته سرمایهگذاری خارجی برابر با ۸۰۰ هزار دلار بوده و سرمایه مصوب در کمیته سرمایهگذاری خارجی برای تولید کنسانتره انواع میوه نیز بیش از ۱۴ میلیون دلار ثبت شده است که با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌توان گفت طرح تولید کنسانتره انواع میوه بیشترین سهم سرمایه از مصوبات سرمایهگذاری خارجی در گروه صنایع غذایی را به خود اختصاص داده است. دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین نشان‌دهنده آن است که در دوره زمانی مورد بررسی از مجموع مصوبات هیات سرمایهگذاری یک طرح مرتبط با گروه صنایع غذایی نیز برای استان لرستان مصوب شده که این طرح به «تولید مکمل‌‌های تغذیه‌‌ای» مربوط می‌شود؛ برای تولید این طرح نیز بیش از ۵/ ۷ میلیون دلار سرمایهگذاری مصوب شده است.