وزارت خزانهداری ایالات متحده در ادامه تحریم های یک جانبه خود با صدور اطلاعیهای هلدینگ خلیج فارس بزرگترین هلدینگ صنعت پتروشیمی ایران و ۳۹ شرکت زیر مجموعه آن و نمایندگیهای فروش این شرکتها در خارج از ایران را مشمول تحریم کرد. اما چرا آمریکایی ها در ادامه افزایش تحریم های یک جانبه به فکر صنعت پتروشیمی افتادند؟
صنعت پتروشیمی یکی از مهمترین منابع ارزآور در کشور است و آمارهای وزارت نفت نشان می دهد که این صنعت در سال گذشته ۱۷.۱ میلیارد دلار برای کشور درآمدزایی داشته است. در حال حاضر صنعت پتروشیمی بیش از ۵۰ مجتمع تولیدی و فعال دارد و در حدود ۶۰ طرح در این صنعت در حال اجرا است که از این تعداد در حدود ۳۴ طرح، با بیش از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی، به عنوان پروژههای فعال محسوب می شوند. عملکرد تولید مجتمعهای تولیدی، بیانگر میزان تولید ۵۳.۶ میلیون تن است که از این میزان در حدود ۳۰.۷ میلیون تن محصول قابل فروش و مابقی به عنوان خوراک بین مجتمعی عرضه میشود. در واقع جمع بندی این عددها نشان می دهد که صنعت پتروشیمی کشور بعد از نفت بزرگترین صنعت ارزآور کشور است و به همین دلیل مقامات آمریکایی به فکر تحریم این صنعت افتاده اند. صنعتی که در افق سال ۱۴۰۴ و طرح های در حال اجرا میزان تولید آن به بیش از ۱۰۰ میلیون تن در سال خواهد رسید و ایران را به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان بدل خواهد کرد.
کشور ما به دلیل داشتن ذخایر فراوان گاز ( دومین در جهان) پتانسیل های بسیار زیادی برای تولید محصولات پتروشیمی دارد و هم اکنون به صورت سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن محصولات تولیدی مجتمع های پتروشیمی به بیش از ۶۰ کشور صادر می شوند. کشورهایی که بیشتر آن ها سال هاست مشتری محصولات پتروشیمی ایران هستند و اتفاقا همین نکته هم باعث شده است که بسیاری از کارشناسان اعلام کنند، اعمال فشار تحریم های این صنعت بر ایران از سوی آمریکا بسیار سخت خواهد بود زیرا جایگزین کردن محصولات پتروشیمی ایران با تولیدات دیگر کشورها به این سادگی ها و در کوتاه مدت ممکن نیست. همچنین بخش مهمی از صادرات مواد پتروشیمی به صورت جامدات انجام می شود که آن هم به راحتی امکان پذیر نخواهد بود.
هم اکنون بیش از ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرید متنوع در سبد محصولات پتروشیمی ایران وجود دارد که به اتکای این تنوع محصول، بازار صادراتی کشورمان نیز گسترده شده است. جایگزینی این بازار گسترده کار آسانی نیست و شرکتهای پتروشیمی دنیا برای تولید این تنوع محصول نیازمند سرمایه گذاری کلان و طولانی مدت هستند.
اما در کنار این موضوعات تحریم صنعت پتروشیمی مشکلاتی را برای این صنعت رو به رشد کشورمان به وجود خواهد آورد و رشد سریع این صنعت را کند می کند. به اعتقاد کارشناسان تحریم های صنعت پتروشیمی علاوه بر اینکه جا به جایی این محصولات را سخت خواهد کرد باعث می شود که بخشی از بازارها از دست برود و مسئولان و شرکت ها باید به دنبال بازارهای جدید باشند. در کنار این موضوع تحریم ها می تواند باعث کاهش سرمایه گذاری در ایران صنعت شود. همچنین قیمت تولید و صادرات محصولات پتروشیمی ایران به دلیل تحریم ها با افزایش رو به رو می شود که می تواند، حاشیه سود آن را با مشکل مواجه کند.