به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سرپرست سازمان توسعه تجارت در نشست خبری صبح امروز خود با اشاره به آمار صادرات ایران در ۹ ماهه ابتدایی امسال اظهار کرد: در ۹ ماهه ابتدایی امسال بیش از ۳۲٫۷ میلیارد دلار صادرات ایران بوده که بر اساس آمارهای موجود، طی این مدت تراز تجاری ما به میزان ۷۰۰ میلیون دلار مثبت بوده است.
مودودی با اشاره به ظرفیت بالای کشورهای همسایه ایران برای صادرات به آنها و ارائه آماری از صادرات کشورمان به کشورهای همسایه گفت: در حال حاضر روابط تجاری ما با کشورهای همسایه بجز عربستان و بحرین که سهم بسیار کمی را دارند، خوب است و طی ۹ ماهه امسال ۱۹ میلیارد دلار به این ۱۳ کشور صادرات داشته‌ایم و طی این مدت رشد بیش از ۲۷ درصدی را در صادرات تجربه کرده‌ایم.
سرپرست سازمان توسعه تجارت اضافه کرد: در میان این کشورها بجز ترکمنستان و قزاقستان، با عراق و عمان رشد چشمگیر تجارت خارجی داشتیم و میزان این رشد در ۹ ماهه امسال درخصوص دو کشور عراق و عمان ۴۹ درصد بوده و امروز ما بزرگترین صادرکننده به کشور عراق هستیم و پس از ایران به ترتیب کشورهای چین و ترکیه قرار دارند.
مودودی گفت: سهم صادرات ایران به کشورهای همسایه بیش از ۵۷ درصد است و این آمار در حالی اتفاق افتاده که در شرایط تحریمی امروز، این کشورها ظرفیت بسیار بالایی برای تجارت با ایران حتی در شرایط تحریم دارند و از میان این ۱۳ کشور، ۸۹ درصد صادرات ما به ۵ کشور عراق، امارات، افغانستان، ترکیه و پاکستان انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه ۲۵کشور اول صادراتی همواره تحت رصد هستند و برای توسعه بازار آنها در تلاش هستیم، تصریح کرد: از ۳۱ میلیارد دلار صادرات انجام شده، ۹۳ درصد صادرات غیرنفتی را شامل می‌شود و لازم است در مورد این ۲۵ کشور و به خصوص هند و چین برنامه‌ریزی‌های بیشتری برای توسعه تجارت داشته باشیم.
کاهش ۳۰ درصدی صادرات خدمات فنی و مهندسی در ۹ ماهه امسال/شرکت‌های ایرانی پیمانکاران دست دوم شده‌اند
سرپرست سازمان توسعه تجارت در ادامه با اشاره به صادرات خدمات فنی و مهندسی و کاهش میزان صادرات در این بخش اظهار کرد: بر اساس اطلاعات و آمار ثبت شده در کمیته ماده ۱۹، صادرات ما در بخش خدمات فنی و مهندسی ۳۰ درصد کاهش داشته و به رقم ۵۰۰ میلیون دلار رسیده که کاهش صادرات در این بخش بیشتر به دلیل مشکلات موجود در تامین ضمانت‌نامه‌های بانکی و همچنین انجام نشدن وعده‌های داده شده درخصوص تامین خطوط اعتباری است.
وی با بیان اینکه در حوزه خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی با شرایط سختی مواجه هستند و مجبورند تحت عنوان پیمانکار دست دوم وارد پروژه‌ها شوند، افزود: ۳ کشور آذربایجان، عراق و افغانستان، فعال‌ترین بازارهای ما در این بخش بوده و هم اکنون ۲۱ پروژه در این بخش در حال اجراست که ۸ پروژه مربوط به ساخت و ساز، ۶ پروژه در بخش برق و نیروگاهی، ۳ پروژه در بخش آب و فاضلاب و ۳ پروژه در بخش نفت و گاز است.
بخش صادرات غیرنفتی ایران از ۴ درصد به ۵۰ درصد پس از انقلاب رسید
مودودی در ادامه این نشست خبری با اشاره به رشد تجارت خارجی ایران به نسبت قبل از انقلاب گفت: در سال ۵۶، ایران تقریبا کشوری واردکننده بود و سهم صادرات غیرنفتی ما از کل صادرات کمتر از ۴ درصد یعنی معادل ۵۵۰ تا ۵۶۰ میلیون دلار بود که عمده صادرات این بخش مربوط به بخش کشاورزی، انواع خشکبار و فرش دستباف و زعفران بود ولی در سال ۹۶، سهم صادرات غیرنفتی کشورمان به ۵۰ درصد افزایش داشته و در سال ۹۸ ممکن است سهم این بخش به ۷۰ درصد نیز برسد.
سرپرست سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه تعداد اقلام صادراتی ایران در سال ۵۶، بسیار محدود بوده افزود: امروز بعد از گذشت ۴۰ سال، اقلام صادراتی کشورمان به ۱۰ هزار قلم کالا رسیده که ۵۰۰ قلم آن سهم بسیار بالایی در صادرات غیرنفتی دارد.
وی اضافه کرد: همچنین در بخش محصولات دانش‌بنیان که پیش از این این محصولات محلی از اعراب نداشت، کشورمان امروز سهم ۲ میلیارد دلاری دارد و انتظار می‌رود با توجه به رتبه ایران در بخش نانو که جزو ۴ کشور نخست دنیاست، بتوانیم با تجاری‌سازی این علم سهم بالایی از تجارت این محصولات دانش‌بنیان را داشته باشیم.
مودودی با تاکید بر اینکه سهم محصولات صنعتی از صادرات غیرنفتی کشورمان به بیش از ۹۰ درصد رسیده است، خاطر نشان کرد: علاوه بر این موارد نکته قابل توجه این است که پیش از انقلاب هیچ گاه طراز تجاری کشور مثبت نبوده ولی امروز شاهد آن هستیم که در ۳ سال اخیر طراز تجاری کشور در بخش صادرات غیرنفتی مثبت است.
سرپرست سازمان توسعه تجارت با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در طول ۴۰ سال گذشته برای ترویج صادرات در کشورمان گفت: امروز تعداد مراکز نمایشگاهی کشور از یک مجموعه به ۹۷ مرکز نمایشگاهی رسیده و فضای نمایشگاهی سرپوشیده از ۳۵ هزار متر مربع به ۴۰۰ هزار متر مربع افزایش یافته است و نمایشگاه‌های برگزار شده در سال از ۶ عنوان به ۲۵۰ عنوان رسیده و تعداد شرکت‌هایی که در این نمایشگاه‌ها شرکت می‌کردند از کمتر از هزار شرکت به بیش از ۷۹ هزار شرکت افزایش یافته است.
انتقاد معاون وزیر صنعت از عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات
وی در ادامه این نشست خبری با اشاره به شرایط ارزی موجود در کشور اظهار کرد: از ابتدای امسال تا اواخر دی‌ماه ۶۸ میلیارد یورو ثبت سفارش در سامانه مربوطه انجام شده و حجم زیادی درخواست برای تامین محصولات مورد نیاز وجود دارد. این در حالیست که بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما کمتر از ۷ میلیارد یورو بوده و این عدد در مقایسه با ۳۳٫۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور بسیار کم است و تقریبا یک سوم ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما بازگشته است.
مودودی ادامه داد: در بخش میعانات گازی، گاز مایع و نفت باید ۵٫۸ میلیارد دلار به سامانه نیما بازگردد و در بخش پتروشیمی نیز ۱۱٫۵ میلیارد دلار صادرات داشتیم که می‌بایست ماهانه ۱٫۶ میلیارد دلار صادرات حاصل به داخل کشور بازگردد که البته سهم محصولات پتروشیمی در میان سایر محصولات صنعتی بیشتر بوده و بیشترین بازگشت ارز را داشته است.
به گفته سرپرست سازمان توسعه تجارت، در بخش صادرات کانی‌های فلزی و فلزات رنگی تا امروز می‌بایست ۴٫۶ میلیارد دلار و در بخش صادرات محصولات کشاورزی، ۲٫۸ میلیاد دلار به چرخه ارزی کشور باز می‌گشت.
وی در ادامه در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات و گلایه‌های بخش خصوصی در این بخش گفت: بازگشت ارز به چرخه اقتصادی در شرایط امروز از حالت توصیه خارج شده و به یک مطالبه عمومی در‌آمده است چرا که به هر حال ظرف بانک مرکزی برای تامین و تخصیص ارز محدود است و این ظرف می‌باید در ارز حاصل از صادرات پر شود و گرنه به صورت یک طرفه خالی خواهد شد.
وی ادامه داد: در حال حاضر با توجه به توجه ویژه بانک مرکزی به تامین ارز مواد اولیه صنعتی، معدود مواردی را شاهدیم که مواد اولیه با ارز آزاد خریداری می‌شود و صادرات انجام شده با مواد اولیه‌ای صورت گرفته که ارز آنها از محل ارز نیمایی تامین شده و لذا باید صادرکنندگان متعهد باشند که ارز حاصل از صادراتشان را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت گفت: در ۱۰ ماهه گذشته جلسات متعددی میان مدیران بانک مرکزی و وزارت صنعت با بخش خصوصی انجام شده و پیشنهادات متعددی به منظور چگونگی بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور مطرح شده ولی نکته‌ای که برخی‌ها در بخش خصوصی به آن اشاره می‌کنند آن است که سایه نرخ ارز بازگشتی آنها باید بر اساس نرخ آزاد گذاشته شود در حالیکه زمانی که من به عنوان بخش خصوصی مواد اولیه خود را با ارز نیمایی تهیه کرده‌ایم ارز حاصل از صادراتم را با نرخ آزاد به کشور برگردانم از یک رانتی برخوردار می‌شوم و این رانت پذیرفتنی نیست.
مودودی با تاکید بر اینکه امروز در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و لازم است ارز حاصل از صادرات به کشور بازگردد افزود: علاوه بر این موارد متاسفانه امروز شاهد هستیم که در خارج از مرزهای کشور تقاضا برای ارز وجود دارد و حتی قیمت‌هایی بالاتر از نرخ آزاد نیز پیشنهاد می‌شود لذا باید توجه داشت که حتما در پس پرده این تقاضای زیاد ارزی در خارج از کشور، یک ماجرایی وجود دارد و ما نباید اجازه دهیم که ساختار ارزی کشورمان در فضایی قرار گیرد که تبعات آن دامن خودمان را خواهد گرفت. لذا تنبیهات قانونی در نظر گرفته شده نیز با همین رویکرد تدوین شده است.
وی از صادرکنندگان خواست که با قدرت صادرات خود را انجام دهند و ارز حاصل از صادراتشان را به چرخه ارزی داخل کشور بازگردانند.
به گفته سرپرست سازمان توسعه تجارت، صادرکنندگان، سیستم فعلی تنها به دنبال آن است که اطمینان حاصل کند که ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته و این موضوع هم از طریق بازگشت ارز به سامانه نیما و هم از طریق صرف ارز حاصل از صادرات برای واردکردن کالا به کشور امکانپذیر است.
برگزاری همایش‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران با ایده ارز دیجیتال
مودودی در ادامه با اشاره به آغاز شدن همایش دو روزه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران از روز یکشنبه گفت: در این همایش، به دنبال آن هستیم تا با استفاده از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و محصولات دانش‌بنیان در امر تجارت خارجی، سرمایه‌گذاری در کشور را ارتقاء دهیم. لذا با دعوت از اساتید فن همایش و وورک‌شاپ دو روزه‌ای را تدارک دیده‌ایم که یکی از ویژگی‌های آن مطرح شدن ارز دیجیتال برای نخستین بار در کشور است.
وی افزود: متاسفانه پایه‌های آمریکا در اقتصاد جهانی امروز در حدی است که می‌تواند دنیا و کشورهای مختلف را با خطر مواجه کند و این کشور از این زیرساخت‌ها به عنوان اهرمی برای فلج کردن کشورهای دیگر استفاده می‌کند.
به گفته سرپرست سازمان توسعه تجارت، سیستم ناوبری و جی پی اس، سوئیفت و پایه پولی دلار از جمله ابزارهای آمریکا برای تحقق اهدافش هستند.
تعیین تکلیف ترخیص خودروهای باقیمانده در گمرک تا پایان سال
وی درباره ماجرای ترخیص خودروهای باقیمانده در گمرک گفت: موضوع خودروهای باقیمانده در گمرک طی ماه‌های گذشته از جمله مسائلی بوده که سازمان توسعه تجارت طی این مدت پیگیر آن بوده است و لذا توانستیم با اخذ موافقت شورای عالی سران سه قوه بخشنامه‌ای را اخذ کنیم ولی بانک مرکزی برای خودروهایی که بعد از ۱۶ مرداد وارد گمرکات شده بودند اما و اگرهایی داشت که این موضوع در دست بررسی است ولی برای سایر خودروهای که تا پیش از شانزدهم مرداد چه به صورت قانونی و چه به صورت غیرقانونی وارد گمرکات کشور شده‌اند تعیین تکلیف انجام شده و انشاءالله تا قبل از پایان سال به دست صاحبان خود خواهند رسید.
شکستن قیمت‌ها و رقابت منفی در بازارهای جهانی بلای خودساخته صادرکنندگان
مودودی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر گلایه بخش خصوصی درباره واقعی نبودن آمار صادرات طی ۹ ماهه اخیر، گفت: آمار محاسبه شده بر اساس نرخ پایه صادراتی کالاهاست و البته بخش خصوصی عنوان می‌کند که آمار ثبت شده در گمرک، آمار درستی نیست ولی من شخصا سال گذشته جلسه‌ای را در حوزه صادرات آبزیان با فعالان این بخش داشتم که آن زمان این دوستان عنوان می‌کردند که قیمت هر کیلو میگو در بازار جهانی ۳٫۵ دلار است که این نرخ با احتساب دلار ۴ هزار تومانی، ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان بود ولی امسال فعالان حوزه آبزیان می‌گویند هر کیلو میگو را به قیمت ۲۵ هزار تومان می‌فروشند یعنی چیزی در حدود ۲ تا ۲٫۵ دلار. حال سوال ما اینجاست که چرا این فعالان در صورتی که نیاز زیادی در بازارهای جهانی به میگو نیز وجود دارد قیمت‌ها را پایین آورده‌اند و به دنبال شیوه رقابت منفی هستند؟
وی اضافه کرد: البته گمرکات کشور نیز پذیرای نظرات دوستان و اصلاح نرخ اقلام صادراتی نیز هست و تا امروز نیز ۵۰۰ قلم اصلاح شده و آمار منفی آذرماه امسال نیز ناشی از همین اصلاح است.
سرپرست سازمان توسعه تجارت گفت: در حوزه زعفران نیز با همین مشکل مواجه هستیم و در حالیکه ما ۹۴ درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم، خودمان با دست خودمان قیمت را می‌شکنیم و به خودمان آسیب می‌زنیم.
فعالیت شرکت‌های خارجی در ایران و واردات کالا توسط این شرکت‌ها تهدید نیست
مودودی در پاسخ به سوالی دیگر درباره فعالیت برخی شرکت‌های خارجی در کشورمان تحت عنوان واردکننده و فعالیت شرکت‌های پاکستانی در ایران به عنوان واردکننده برنج که یک کالای استراتژیک و جزو اقلام ضروری است و تهدیدات مربوط به آن گفت: جهاد کشاورزی مسئول کنترل صلاحیت این شرکت‌هاست اما در شرایطی که امروز کشور ما به آن مبتلاست باید از هرگونه همکاری شرکت‌های خارجی برای تامین نیازهای ضروری کشور استقبال کنیم و این موضوع نه تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت است.
وی افزود: برخی اقلام و کالاها از جمله برنج، جزو اقلام ضروری هستند و هر چقدر ذخایر استراتژیک ما در این بخش بیشتر بوده و انبارها پرتر باشد شرایط بهتری را خواهیم داشت.
سرپرست سازمان توسعه تجارت ادامه داد: آمارهای بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد که در تامین ارز واردات اقلام ضروری هیچ مشکلی وجود ندارد و با رشد تخصیص ارز مواجه هستیم. مثلا در حوزه برنج، ۴۲ درصد تامین ارز نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
مودودی گفت: البته در سال جاری ما با دو معضل کاهش قاچاق ورودی در اقلام ضروری و همزمان با افزایش صادرات این اقلام در کشور مواجه‌ایم و بانک مرکزی نیز برای تامین اقلام اساسی، دارو و لاستیک خطوط ویژه‌ای را در نظر گرفته ولی نکته حائز اهمیت آن است که باید بیش از هر چیز نیاز واقعی امروز کشور به این اقلام مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد.
برنامه‌ای برای بازگشایی ثبت سفارش خودرو نداریم/از بحران لاستیک خودروهای سنگین عبور کردیم
وی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره احتمال بازگشایی سایت ثبت سفارش خودرو با رد این موضوع گفت: تا امروز برای بازگشایی سایت ثبت سفارش برای خودرو خودرو نداریم.
سرپرست سازمان توسعه تجارت در پاسخ به سوالی درباره لاستیک خودروهای سنگین نیز تصریح کرد: بانک مرکزی و ستاد تنظیم بازار به شدت برای تامین لاستیک مورد نیاز در کشور در حال فعالیت هستند و خوشبختانه با تلاش‌های انجام گرفته تقریبا از خطر بحرانی شدن عبور کرده‌ایم ولی نیاز به لاستیک همچنان در کشور وجود دارد.
مودودی ادامه داد: البته یکی از مهمترین دلایلی که باعث بحران لاستیک خودروهای سنگین در کشور شد این بود که عمده واردات این بخش به صورت غیررسمی انجام می‌شد که خوشبختانه با مذاکره با شرکت‌های توانمند امروز نیازهای داخل کشور به تدریج در حال تامین است.
اروپایی‌ها به تلاش برای بازگشایی لاین ارتباط مالی با ایران ادامه می‌دهند/ به این لاین‌ها دلخوش نکرده‌ایم
وی در پاسخ به سوالی درباره سرانجام وعده اروپایی‌ها برای برقراری لاین ارتباط مالی به منظور تامین اقلام اساسی و دارو نیز گفت: هفته گذشته جلسه‌ای با سفیر سوئیس در ایران داشتیم و آنها عنوان کردند که اروپا تمام تلاش خود را برای بازگشایی این لاین انجام می‌دهد که البته این شرط را عنوان کرده‌اند که این لاین تنها برای اقلام انساندوستانه یعنی غذا و داروست در حالیکه ما معتقدیم با توجه به پایبندی کامل ایران به برجام باید تمام اقلام غیرتحریمی شامل این لاین شوند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت ادامه داد: ما معتقدیم شرایط موجود تهدید بزرگی برای اروپاست و اگر آمریکا در رسیدن به اهدافش موفق شود دنیا شاهد اتفاق نامیمونی در حوزه تجارت خواهد بود. چرا که توافق برجام یک توافق میان ایران و آمریکا نبوده و توافقی بین‌المللی با ۶ کشور دنیا بوده است.
مودودی در پایان خاطر نشان کرد: علیرغم آنکه اروپایی‌ها تمام تلاششان را برای بازگشایی این لاین انجام می‌دهند، ما خودمان را به این لاین‌ها دلخوش نکرده‌ایم و معتقدیم اگر بیش از حد به این کشورها تکیه کنیم آسیب خواهیم دید.