آمار نشان می دهد که طی نیمه نخست سال جاری برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و اهداف صادراتی کشور، محصولات نیمه خام و گازی سهم ۴۴ درصدی از ارزش کل صادرات را به خود اختصاص داده اند.
به گزارش خبرنگار مهر، افزایش صادرات و عدم اتکء به صادرات نفتی از جمله اهدافی است که هم در سند چشم انداز و هم در سیاست های اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است به گونه ای که بررسی بندهای مختلف این سیاست ها نشان می دهد باید تفاوت ماهوی بین صادرات و خام فروشی قائل شد.
این مساله به وضوح در بندهای مختلف سیاست های اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است که از جمله آنها می توان به «پیشتازی اقتصاد دانش بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه.»، «حمایت همه‌جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری» و «افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع.» اشاره کرد.
از سویی دیگر رجوعی به فرمایشات مقام معظم رهبری نشان می دهد صادرات مد نظر ایشان در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، صرفاً صادرات محصولات نهایی و خلق ارزش افزوده بوده و خام فروشی هیچ تناسبی با ادبیات اقتصاد مقاومتی نداشته و نخواهد داشت.
به گزارش خبرنگار مهر، بررسی صادرات غیرنفتی در نیمه نخست سال جاری حکایت از آن دارد که نه تنها عمده اقلام صادراتی کشور غیرنفتی نیست، بلکه اکثر این محصولات به نوعی مواد خام و البته نفتی تلقی می‌شوند.
بر این اساس؛ این اقلام به لحاظ چرخه تولید در زمره مواد خام بوده و معمولا فرایند پیچیده و محصول نهایی تلقی نمی‌شوند که ارزش افزوده برای اقتصاد داشته باشد؛ حداکثر امتیازی که می توان برای این محصولات قائل شد، نیمه خام بودن آنها است و جالب اینکه در بین این ۱۵ قلم، اثری از پسته و زعفران که روزگاری ارزآوری چشم گیری در اقتصاد ایران داشتند، نیست.
به عنوان مثال میعانات گازی که در صدر جدول مذکور نشسته است، در دسته بندی ها جز محصولات خام محسوب می شود؛ همچنین پروپان مایع شده ناشی از گاز نفتی تفکیک شده و بوتان ناشی از گاز تفکیک شده هم جزو محصولات نیمه خام دسته بندی می شوند.
متانول، اوره و پلی اتیلن نیز در بین محصولات پتروشیمی جز دسته بندی نیمه خام بوده و نمی توانند به عنوان پیشتاز صادرات غیرنفتی محسوب شوند.
همچنین قیر نفت محصول خام محسوب می شود چراکه ناشی از قدیمی بودن پالایشگاه ها است و صادرات آن، ارزش افزوده بالایی را نصیب کشور نمی کند.
محصولات نیمه تمام از آهن و فولاد نیز در دسته بندی محصولات نیمه خام قرار دارند.
به گزارش مهر، در مجموع از ۲۳ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار صادرات کل شش ماه ابتدای امسال، ارزش صادراتی این ۱۵ قلم بیش از ۱۰ میلیارد و ۳۰۴ میلیون دلار بوده است که نشان از سهم ۴۴ درصدی این محصولات در صادرات کل دارد