سید عبدالوهاب سهل آبادی/ رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران
«کلّکم راع و کلّکم مسؤول عن رعيّته» حديث نبوي آشنايي است که آشکارا به معني مسؤوليت و دامنه آن اشاره دارد. همه شما در برابر کساني که سرپرستي آنها بر عهده شما قرار داده شده است، مسؤوليد.مسؤول به معني شخص داراي تعهد، تخصص و پاسخگو در برابر وظايف محوله است. امروز براي توسعه پايدار، سه بعد اقتصاد، اجتماع و محيط زيست همزمان مورد توجه قرار مي گيرد. مسؤوليت اجتماعي در يک جامعه پايدار توسعه يافته نيز داراي سه رکن است:
مسؤوليت اجتماعي دولت
دولتي که داراي نگرش مسؤولانه بر جامعه باشد، بي ترديد اولويت هايي چون: حفظ محيط زيست، آموزش همگاني، سلامت جسمي و روحي مناسب شهروندان، رفاه اقتصادي و دستيابي به شاخص هاي مطلوب سبک زندگي مردمش را در نظر دارد. چنين دولتي، در توسعه از حفظ ميراث طبيعي براي آيندگان و تربيت نسلي آگاه، غافل نبوده و همواره مي کوشد ضمن ايجاد رونق و رفاه اقتصادي، جامعه اي بانشاط را پايه گذاري کند.
يک دولت مسؤول در برابر اجتماع، محيط کسب وکاري را فراهم مي کند که در آن، فعالان اقتصادي و کارآفرينان به سادگي بتوانند فعاليت کنند و در چنين محيطي با رشد شاخص هاي اقتصادي، سبک زندگي عموم شهروندان، از معلم و هنرمند، تا کارگر و دانشگاهي بهبود و تعالي مي يابد. پاسخگويي و شفافيت، بنياد هستي يک دولت مسؤول است؛ دولتي که خود را از مردم و مردم را از خود جدا نمي داند و با بيان حقايق و پاسخگو بودن در برابر آنها، به مسؤوليت خود در برابر اجتماع عمل مي نمايد.
مسؤوليت اجتماعي بنگاه اقتصادي
نگرش شرکت ها و بنگاه هاي اقتصادي به فعاليت ها بايد با درنظرگرفتن ساختار اجتماعي همراه باشد. توليدي که ارزش آفرين نباشد و به محيط زيست آسيب بزند، يا به آموزش، معاش و سلامت روحي کارمندان بي توجه باشد، به ارکان جامعه در کوتاه مدت يا بلندمدت خدشه وارد مي کند. رويکرد صحيح اما آن است که در کنار فعاليت براي خلق ثروت، اخلاق را نيز بسط و گسترش داد، براي ارتقاي فرهنگ کوشيد و زيست بوم را براي زندگي مناسب تر ساخت.بنگاه اقتصادي مسؤول در برابر اجتماع، با بهره وري و آينده پژوهي، کالاي باکيفيت توليد مي کند.
مسؤوليت اجتماعي فرد
رکن اساسي شکل دهنده اجتماع، مردم هستند. فرد مسؤول، در برابر جامعه، تک تک افراد ديگر و محيط پيرامون خود مسؤول است. نمي توان تصور کرد که رنج عضوي از جامعه، بر سلامت عضو ديگر مؤثر نباشد. در جامعه به هم تنيده امروزي زندگي عموم شهروندان، متأثر از اوضاع ديگران و مؤثر بر آن است. محبت و مهرباني، صبر و مدارا، و ياري و همراهي، تار و پود شکل دهنده جامعه اي است که در آن، مردم دربرابر يکديگر مسؤول هستند. در چنين جامعه اي، اخلاق زينت است و مطلوب. مردم در جامعه مسؤول« اعضاي يکديگرند» و همه براي تحقق اهداف متعالي کوشش مي کنند. حال شايد بتوان به پرسش هاي آغازين پاسخ گفت:
در جامعه پيچيده و چندبعدي امروز، همه ابعاد جامعه الزاماً و ضرورتاً نيازمند نگرش مسؤولانه به اجتماع هستند تا شکل دهنده جامعه توسعه يافته باشند؛ جامعه اي مسؤول که متشکل از شهروندان اجتماعي است.
منبع: نشریه اتاق بازرگانی اصفهان