قاچاق، تعرفه‌های وارداتی و استفاده پیمانکاران از کالاهای وارداتی در پروژه‌های مناقصه‌ای مهم‌ترین مواردی بود که در جلسه هم‌اندیشی نمایندگان تشکل‌های صنعت برق و الکترونیک با رضا رحمانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح شد.
در این نشست نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی خواستار تعریف مشخصی از تولید، مشکلات آن و تدوین استراتژی مشخصی برای همراهی صنعت برق و الکترونیک با همسویی با رشد سریع آن در جهان شدند. صنعت برق و الکترونیک در ارتباط مستقیم با صنایع لوازم‌خانگی است که به عنوان یکی از ۷ صنعت مهم در سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت به آن پرداخته شده است.
جمعیت ۸۰ میلیونی بهترین بازار برای تولید داخلی
رضا رحمانی/ قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت: جلسه‌های مشترک با اعضا و نمایندگان تشکل‌های صنعتی برگزار می‌شود تا از اطلاعات آنها در تهیه برنامه‌های استراتژیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و تهیه سند راهبردی استفاده شود ضمن آنکه در تعامل دولت با نمایندگان بخش خصوصی به زبان مشترک برای رسیدن به هدف رونق تولید در کشور دست خواهیم یافت. مرزهای بسیار باریکی در تفکیک تولید داخلی و نیاز به واردات محصول وجود دارد که در تعامل نزدیک تولیدکنندگان و نمایندگان تشکل‌ها قابل شناخت است. اکنون پیش‌نویس برنامه راهبردی صنایع برق و الکترونیک آماده شده است اما برای تکمیل باید به انتقاد فعالان و نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی این صنعت توجه شود. در واقع خود را وکیل‌مدافع دولت در تعامل با سایر بخش‌ها و سازمان‌های دولتی می‌دانیم زیرا جمعیت ۸۰ میلیونی کشور بهترین بازار را برای تولید داخلی ایجاد کرده است. در صورتی که مدیریت صحیحی شود تقاضای داخلی می‌تواند پیشران اقتصاد باشد چراکه اکنون نیاز این بازار ۸۰ میلیونی از کالاهای داخلی تامین نمی‌شود. سعی و اولویت وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در تامین کالای داخلی باکیفیت، بهره‌وری و نرخ مناسب است. از سال گذشته دفتری در این وزارتخانه ایجاد شده تا ساخت داخلی را پیگیری کند اما مصرف کالای داخلی به فرهنگ‌سازی نیاز دارد ضمن آنکه باید برای توسعه صادرات برای تحریک بازارهای صادراتی نیز برنامه‌ریزی کرد زیرا بازار کشور و مردم به واردات کالای خارجی عادت کرده‌اند اما برای جلوگیری از قاچاق و واردات باید هر ۳ بخش تولید، دولت و مردم همراهی کنند.
بنابراین هرکسی در هر محلی نمونه‌ای از تولید داخلی کالایی را دید که مشابه آن وارد می‌شود، باید اطلاع‌رسانی کند و این به معنای واقعی عزم ملی است.
برنامه‌ریزی تشکل‌ها برای سودآوری از رشد فناوری
مرتضی براری/ معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: با ورود IT به صنعت حمل‌ونقل به ارتقای کیفیت و کاهش هزینه‌های مردمی دست یافتیم. در بخش الکترونیک و مخابرات حوزه جدیدی به عنوانIOT در حال شکل‌گیری است که حجم بازار آن حدود ۱۱ میلیارد تومان است و ورود اینترنت به تمام صنایع و زندگی روزمره مهم‌ترین نمود عینی آن است. اکنون ورود IT به بخش کشاورزی و صنعت برق به طور جدی در حال پیگیری است.
حجم بازار مخابراتی و فناوری اطلاعات اکنون ۴۰میلیارد تومان است اما با توجه به رشد سریع بازار انتظار هست تا ۵ سال آینده این حجم به ۱۲۰ میلیارد تومان برسد. این سبد اقتصادی معادل فروش نفت کشور در حال ایجاد است که انجمن‌ها باید بررسی کنند چطور می‌توان آن را بومی‌سازی کرد و منابع آن در کشور جذب شود.
در حالی که توسعه شبکه فیبر نوری به بخش خصوصی واگذار شده، به هزار زحمت توانستیم پیمانکاران را به استفاده از تولیدات داخلی مجاب کنیم. این در حالی است که برای واردات به مجوزهای محدود نیاز است اما برای تولید به مجوزهای فراوان نیاز است.
در راستای تقویت بخش خصوصی اکنون ۹۲ درصد بازار مربوط به ارتباطات و فناوری اطلاعات بر عهده بخش خصوصی است در تلاشیم که ۸ درصد باقی مانده را نیز به بنگاه‌های خصوصی واگذار کنیم. ترانزیت پهنای باند نیز با مجوزی که امسال در برنامه ششم توسعه دریافت شد به بخش خصوصی واگذار خواهد شد. بنابراین واگذاری بنگاه‌ها تا حد امکان ادامه دارد هرچند که سهم دولت از مخابرات ۲۰ درصد است و بقیه بر عهده بخش خصوصی است اما اینکه چرا این‌گونه واگذار شده در حال بحث است. با این حال، مجوز اپراتورهای مجازی را واگذار کرده‌ایم در حالی که در دولت گذشته بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان در حوزه زیرساخت سرمایه‌گذاری شده اما کمتر از ۵هزار میلیارد تومان آن به بخش غیردولتی رسیده است. براساس قانون بین یک چهارم تا یک سوم امور پیمانکاری را بخش دولتی سرمایه‌گذاری کند و بقیه به بخش خصوصی سپرده شود.
از اهمیت منابع انسانی و دانش‌آموختگان نباید غفلت شود. ۱۷ درصد دانشجویان در حوزه برق و الکترونیک در حال تحصیل هستند اما اگر برای این جمعیت اشتغالزایی نشود این استعدادها به تهدید تبدیل می‌شود.
استفاده از سرمایه‌های انسانی
آرمان خالقی/ دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران: تاکنون جلسه‌های بسیاری برای تبادل‌نظر و رایزنی با نمایندگان تشکل‌های صنعتی برگزار شده و ادامه خواهد داشت تا با دریافت انتقادها و نظر تولیدکنندگان و نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی سند راهبردی صنعت، تهیه و تکمیل شود.
فارغ‌التحصیلان و منابع انسانی فراوان و بااستعداد در صنعت برق و الکترونیک که با تولید لوازم‌خانگی مرتبط است، وجود دارد یا افرادی در حال تحصیل هستند اما هنوز نتوانسته‌ایم برای کاربردی‌تر شدن و خدمتی‌تر شدن آنها با وزارت علوم ارتباط بیشتر بگیریم زیرا هنوز دانشگاه در ارتباط با صنعت نیست در حالی که برای توسعه و رونق صنعت باید برای جذب این نخبه‌ها برنامه‌ریزی شود و این سرمایه در حال مهاجرت به کشورهای دیگر است. فناوری در بخش صنعت لوازم‌خانگی، برق و الکترونیک به سرعت در حال رشد است و باید برای حفظ منابع انسانی و دانش‌آموختگان رشته‌های دانشگاهی مرتبط تلاش کرد تا بخش‌های تحقیق‌وتوسعه در کارخانه‌های لوازم‌خانگی نیز بیشتر از گذشته توسعه یابد. در برخی از موارد پیمانکاران برای واردات قطعه یا لوازم مورد نیاز خود که تولید داخلی نیز دارد برای گرفتن گواهی عدم ساخت داخل مراجعه می‌کنند و اصرار دارند از محصول مشابه خارجی در انجام تعهدات خود به منظور اجرای پروژه‌ها استفاده کنند اما برای حمایت از تولید داخلی نیاز است این موضوع بررسی شود.
هدایت تولید در همراهی دولت با تشکل‌ها
سیدمحسن پورسعید/ رئیس انجمن تخصصی صنایع همگن برق و الکترونیک اصفهان: همراهی مسئولان با تشکل‌ها یک نیاز برای هدایت تولید و صنعت است که خوشبختانه اهمیت آن اکنون شناخته شده است. هرچند دولت در مهار تورم خوب عمل کرده اما اکنون صنعت راهکار مهار تورم است که بر رفع بیکاری جوانان و رشد اقتصادی کشور تاثیر می‌گذارد.
تولیدکنندگان در هر شرایطی باید کیفیت کالای ایرانی را حفظ و برای ارتقای آن تلاش کنند. تنها عاملی که می‌تواند تولیدکننده را نجات دهد، کیفیت است. با این حال تولیدنماها مشکل دیگر بخش صنعت است؛ این مسئله نه‌تنها به پیشبرد تولید کمک نمی‌کند بلکه ضربه سنگینی بر تولید زده و نیروی کاری کشور را بیکار می‌کند.
ضربه کالاهای وارداتی بر صنعت برق و الکترونیک
مسعود شنتیایی/ رئیس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات فناوری اطلاعات: کالاهای وارداتی صنعت برق و الکترونیک با نرخ ارزان‌تر از تولیدات داخلی به فروش می‌رسد و برای تولید داخلی ضربه‌زننده است. این در حالی است که کالاهای با تعرفه بالا به اسم تجهیزات برق و الکترونیک که تعرفه گمرکی کمتری دارد وارد می‌شود در نتیجه نرخ بازار این تجهیزات را کاهش داده و باز هم تولیدکننده داخلی آسیب می‌بیند.
اگر تولید در کشور سودآور شود، جذب سرمایه در این بخش افزایش می‌یابد بنابراین باید موضوع عمق تولید با تخفیف‌های گمرکی از مونتاژ تا تولید کامل در این صنعت مورد توجه وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار بگیرد و تولیدکنندگان در موضوع مالیات و سود و کارمزد بانکی تسهیلات نیز حمایت شوند.
همراهی با رشد صنعت برق نیازمند ایجاد بستر
محمدعلی سلطانی/ رئیس هیات‌مدیره انجمن مهندسین برق و الکترونیک آذربایجان‌شرقی: ایجاد بستر مناسب برای رشد و توسعه صنعت و نام‌آوری در تولید یک الزام است. از آنجا که نبود آزمایشگاه تخصصی برق و الکترونیک یکی از عوامل تاثیرگذار بر ورود قطعات غیراستاندارد است بنابراین برای ایجاد این آزمایشگاه تخصصی در آذربایجان‌شرقی اقدام شد و با پیگیری‌های طولانی‌مدت مجوز لازم دریافت شد و دستگاه‌های تخصصی آن با ارز بخش خصوصی و بدون سهمیه وارد شده است. قدرت تولیدات الکترونیک در آذربایجان‌شرقی بالاست به طوری که می‌توان این منطقه را به یکی از قطب‌های مهم کشور در حوزه صنعت برق و الکترونیک تبدیل کرد. به منظور کمک به رشد صنعت برق و الکترونیک و حمایت از طرح‌های نوآورانه، اقدامات لازم برای ایجاد مرکز تحقیقات فناوری پیشرفته برق، الکترونیک و رایانه و همچنین مرکز رشد صنایع برق و الکترونیک استان در کنار دیگر واحدهای خدماتی و تجاری انجام شده است و در حال پیگیری برای گرفتن مجوز هستیم. همچنین اعضای انجمن را برای تورهای صنعتی خارج از کشور اعزام کرده‌ایم و نتیجه آن در رشد و توسعه صنعت با همکاری شرکت‌های خارجی ملموس است. برای ایجاد برج‌های ICT در استان آذربایجان‌شرقی اقدام شده است. این برج‌ها در زمینی به وسعت ۴ هزار و ۶۰۰ مترمربع ساخته می‌شود که از تمام طبقات آن ارتفاعات سهند قابل مشاهده است. برج‌ها هرکدام در ۱۰ طبقه و هر طبقه هزار مترمربع هستند و طوری طراحی شده‌اند که از ۷۵ تا هزار مترمربع در هر طبقه براساس درخواست افراد قابل واگذاری است.
ارز دونرخی مانع تولید
علی‌اکبر صباغ/ رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای سمنان:دونرخی بودن ارز مهم‌ترین مشکل تولید در صنعت لوازم‌خانگی و برق و الکترونیک است به گونه‌ای که مواد اولیه مورد نیاز این صنعت با ارز متقاضی تامین می‌شود اما کالای نهایی با ارز مبادله‌ای قیمت‌گذاری می‌شود؛ این عامل تعطیلی و ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی را به دنبال دارد. انتظار هست برای حمایت از تولید داخلی قوانین تعریف‌شده به درستی اجرا شود زیرا تفسیرهای متفاوت از قوانین در اجرا مانع تولید خواهد شد.
تفسیر قانون مانع تولید
الهیار قاضی/ دبیر سندیکای شرکت‌های شناسایی و مکان‌یابی رادیویی: نحوه اجرای قوانین با تفاسیر بسیار برای تولید مشکل ایجاد می‌کند؛ همان‌طور که در اجرای طرح رجیستری همکاران ما دیده نشده‌اند.
برخی از اعضا واردکننده هستند و برخی تولیدکننده اما ماژول‌هایی تهیه می‌شود که اگر قاچاق باشد، در ادامه فعالیت این اعضا اختلال ایجاد می‌کند.
برگزاری این جلسه‌ها باید به گونه‌ای باشد که مشکلات مطرح‌شده انعکاس داده شود و نتیجه آن نیز به حاضران و شرکت‌کنندگان اطلاع‌رسانی شود.