رئیس کنفدراسیون صادرات ایران می گوید تغییرات نرخ ارز طی دو هفته گذشته باتوجه به جهشی که قیمت ارز داشته دغدغه هایی را برای فعالان اقتصادی به وجود آورده و این انتقاد به دولت وارد هست که بازار را به درستی مدیریت نکرده زیرا تکانه های ارزی نیابد باعث تلاطم بازار و نا به سامانی اقتصادی در کشور شود. محمد لاهوتی می گوید:« مهم ترین انتقادی که به دولت و سیستم ارزی کشور طی سال های گذشته همیشه وارد بوده این است که نرخ ارز را غیر واقعی پایین نگهداشته و هرسال متناسب با میزان تورم سالانه نرخ ارز را طی سال افزایش پیدا نکرده است در حالی که طبق قوانین تکلیفی و برنامه های توسعه دولت موظف است متناسب با تورم هرسال نرخ ارز را افزایش دهد و در واقع این قوانین اجرایی نشده اند.»
او با اشاره به اینکه متاسفانه جهش های ناگهانی و تکانه های ارزی قابل پیش بینی نیستند و فرصت برنامه ریزی را از صادر کنندگان سلب مینماید ، می گوید:« تغییرات ناگهانی در افزایش نرخ ارز و یا ورود دولت در کاهش یکباره آن اثرات منفی خود را بر اقتصاد باقی می گذارد.» لاهوتی عضو شورای گفتگو دولت و بخش خصوصی با بیان اینکه دولت در سال جاری به دنبال اجرا کردن یکسان سازی نرخ ارز بوده و با افزایش نرخ ارز رسمی نیز باعث افزایش نرخ ارز آزاد در بازار شده است، در توضیح این موضوع می گوید:« افزایش نرخ ارز مبادله ای طی ماه گذشته بیان کننده حرکت دولت به سمت واقعی کردن نرخ ارز است ولی باتوجه به افزایش نرخ ارز مبادله ای نرخ ارز آزاد هم متناسب با همان و بعضا بیشتر افزایش پیدا کرده است به این معنی که فاصله نرخ ارز مبادله ای و بازار آزاد بیشتر شده است چرا که وقتی نرخ ارز مبادله ای افزایش پیدا می کند ، اگر بانک مرکزی بازار را مدیریت نکند و به میزان لازم ارز در بازار تزریق نکند نرخ ارز آزاد هم افزایش خواهد یافت و این رشد قیمت بیش از مقداری خواهد بود که در نرخ ارز مبادله ای افزایش را شاهد بوده ایم به نوعی این افزایش تقریبا می توان گفت که تصاعدی هست، اتفاقی که در هفته های گذشته هم در بازار شاهد بوده ایم تاجایی که تفاوت نرخ ارز مبادله و ارز آزاد یک ماه گذشته حدود ۵۰۰ تومان بوده است ولی امروز و بعد از افزایش قیمت ارز مبادله ای از سوی بانک مرکزی تقاوت این دو به ۷۰۰ تومان رسیده است و این نشان می دهد هرچقدر نرخ ارز مبادله ای افزایش پیدا کند نرخ ارز آزاد با سرعت بیشتری رشد می کند و همین موضوع یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در هفته ها و روزهای گذشته بوده است.»
لاهوتی در ادامه می گوید:« چون بانک مرکزی سیاست تک نرخی کردن ارز را دنبال می کند و برای رسیدن به ارز تک نرخی در ابتدا باید نرخ ارز واقعی شود بعید نیست که در شرایط کنونی بانک مرکزی اجازه دهد نرخ ارز تا مرز بیش از اعداد و ارقام فعلی بالا برود تا در زمان یکسان سازی نرخ ارز میانگین قیمت ارز مبادله ای و ارز آزاد را به عنوان نرخ واحد و ارز تک نرخی اعلام کنند.»
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره تاثیرات این تحولات بر صادرات و صادرکنندگان کشور می گوید:« این برنامه و سیاست دولت می تواند به تک نرخی شدن نرخ ارز و واقعی شدن نرخ ارز کمک کند ولی اشکال در این هست که کالاها به محض افزایش قیمت ارز گران خواهند شد و صادر کنندگان امروز با ارز ۴ هزار و ۱۰۰ تومانی که نرخ امروز هست کالا را خریداری می کنند ولی مطمئن نیستند در سه تا چهار ماه آینده که وجوه این کالا به آن ها بازگشت با چه قیمتی باید محاسبه کنند بنابراین یکی از اشکالات اساسی این روش غیر قابل پیش بینی بودن و غیر قابل محاسبه بودن نرخ ارز در زمان حصول و وصول وجوه کالاهای صادراتی هست. اگر شما بازار ارز را در اواخر سال میلادی گذشته بررسی کنید می بینید که نرخ ارز تا ۴ هزار و ۲۰۰ تومان افزایش پیدا کرد ولی بعد از مدتی علارغم اینکه نه ارز تک نرخی شد و نه قیمت آن واقعی، متاسفانه با دخالت دولت نرخ ارز دوباره به ۳ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش پیدا کرد. به صورت کلی تکانه ها و تنش ها باعث می شود که متاسفانه ثبات و آرامشی که در بازار وجود دارد به هم بخورد و صادر کنندگان قادر نباشد پیش بینی کنند که در زمان وصول کالاهای صادراتیشان قیمت ارز چقدر هست و به نوعی این نابه سامانی اقتصادی را به وجود می آورد.»
او با اشاره به اینکه متاسفانه جهش های ناگهانی و تکانه های ارزی قابل پیش بینی نیستند و فرصت برنامه ریزی را از صادر کنندگان سلب مینماید ، می گوید:« تغییرات ناگهانی در افزایش نرخ ارز و یا ورود دولت در کاهش یکباره آن اثرات منفی خود را بر اقتصاد باقی می گذارد.» لاهوتی عضو شورای گفتگو دولت و بخش خصوصی با بیان اینکه دولت در سال جاری به دنبال اجرا کردن یکسان سازی نرخ ارز بوده و با افزایش نرخ ارز رسمی نیز باعث افزایش نرخ ارز آزاد در بازار شده است، در توضیح این موضوع می گوید:« افزایش نرخ ارز مبادله ای طی ماه گذشته بیان کننده حرکت دولت به سمت واقعی کردن نرخ ارز است ولی باتوجه به افزایش نرخ ارز مبادله ای نرخ ارز آزاد هم متناسب با همان و بعضا بیشتر افزایش پیدا کرده است به این معنی که فاصله نرخ ارز مبادله ای و بازار آزاد بیشتر شده است چرا که وقتی نرخ ارز مبادله ای افزایش پیدا می کند ، اگر بانک مرکزی بازار را مدیریت نکند و به میزان لازم ارز در بازار تزریق نکند نرخ ارز آزاد هم افزایش خواهد یافت و این رشد قیمت بیش از مقداری خواهد بود که در نرخ ارز مبادله ای افزایش را شاهد بوده ایم به نوعی این افزایش تقریبا می توان گفت که تصاعدی هست، اتفاقی که در هفته های گذشته هم در بازار شاهد بوده ایم تاجایی که تفاوت نرخ ارز مبادله و ارز آزاد یک ماه گذشته حدود ۵۰۰ تومان بوده است ولی امروز و بعد از افزایش قیمت ارز مبادله ای از سوی بانک مرکزی تقاوت این دو به ۷۰۰ تومان رسیده است و این نشان می دهد هرچقدر نرخ ارز مبادله ای افزایش پیدا کند نرخ ارز آزاد با سرعت بیشتری رشد می کند و همین موضوع یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در هفته ها و روزهای گذشته بوده است.»
لاهوتی در ادامه می گوید:« چون بانک مرکزی سیاست تک نرخی کردن ارز را دنبال می کند و برای رسیدن به ارز تک نرخی در ابتدا باید نرخ ارز واقعی شود بعید نیست که در شرایط کنونی بانک مرکزی اجازه دهد نرخ ارز تا مرز بیش از اعداد و ارقام فعلی بالا برود تا در زمان یکسان سازی نرخ ارز میانگین قیمت ارز مبادله ای و ارز آزاد را به عنوان نرخ واحد و ارز تک نرخی اعلام کنند.»
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره تاثیرات این تحولات بر صادرات و صادرکنندگان کشور می گوید:« این برنامه و سیاست دولت می تواند به تک نرخی شدن نرخ ارز و واقعی شدن نرخ ارز کمک کند ولی اشکال در این هست که کالاها به محض افزایش قیمت ارز گران خواهند شد و صادر کنندگان امروز با ارز ۴ هزار و ۱۰۰ تومانی که نرخ امروز هست کالا را خریداری می کنند ولی مطمئن نیستند در سه تا چهار ماه آینده که وجوه این کالا به آن ها بازگشت با چه قیمتی باید محاسبه کنند بنابراین یکی از اشکالات اساسی این روش غیر قابل پیش بینی بودن و غیر قابل محاسبه بودن نرخ ارز در زمان حصول و وصول وجوه کالاهای صادراتی هست. اگر شما بازار ارز را در اواخر سال میلادی گذشته بررسی کنید می بینید که نرخ ارز تا ۴ هزار و ۲۰۰ تومان افزایش پیدا کرد ولی بعد از مدتی علارغم اینکه نه ارز تک نرخی شد و نه قیمت آن واقعی، متاسفانه با دخالت دولت نرخ ارز دوباره به ۳ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش پیدا کرد. به صورت کلی تکانه ها و تنش ها باعث می شود که متاسفانه ثبات و آرامشی که در بازار وجود دارد به هم بخورد و صادر کنندگان قادر نباشد پیش بینی کنند که در زمان وصول کالاهای صادراتیشان قیمت ارز چقدر هست و به نوعی این نابه سامانی اقتصادی را به وجود می آورد.»
لاهوتی در ادامه به مسئولان بانک مرکزی توصیه می کند:« اگر بانک مرکزی به دنبال تک نرخی و واقعی کردن نرخ ارز هست باید این مسئله را در زمان مشخص و در یک لحظه اعلام کند و به سمت تک نرخی شدن حرکت کند نباید نگران این باشد که اگر قیمت واقعی نرخ ارز را به عنوان قیمت واقعی اعلام کند سیستم اقتصادی کشور دچار تحول می شود؛ بالاخره این هزینه ای هست که باید بعد از حدود ۱۰ سال چند نرخی بودن برای جلوگیری از ایجاد رانت و فساد و برای شفاف سازی اقتصاد و حمایت از تولید یکبار برای همیشه پرداخت شود.»