تشکلها|
نزدیک به ۱۶ سال طول کشید تا ایده تشکیل «اتاق جوانان» از خان نخست بگذرد؛ اتاقی که قرار بود برای حمایت از کارآفرینان جوان و مهارتآموزی و همافزایی آنها شکل بگیرد. اما گویا اتفاق نظر بر شکلگیری آن صورت نگرفت، از همین رو، شاهد یک تغییر جدی بر سر راه شکلگیری چنین نهادی بودیم. چراکه برخی بر این باور بودند که ایجاد چنین نهادی مغایر با قانون و ممکن است سبب موازیکاری شود، این در حالی است که به گفته برخی از فعالان اقتصادی و براساس تجربههای جهانی، ازدیاد تشکلها منجر به رقابت میشود؛ چراکه ماحصل نحوه فعالیت و فرآیند آنها سبب ارائه نظرات کارشناسی شده در حوزههای مختلف خواهد شد. در همین راستا، نایبرییس اتاق ایران در گفتوگو با «تعادل»، با اعلام این خبر که «اتاق جوانان» به «انجمن جوانان» تغییر نام یافته، هدف از شکلگیری چنین نهادی را «نخبه پروری» در اتاقهای سراسر کشور عنوان کرد. پدرام سطانی، که خود مبتکر این طرح بود، سرانجام پس از کش وقوسهای فراوان توانست که چنین ایدهیی را به مرحله اجرا برساند و نظر اعضای هیات رییسه درباره اساسنامه «انجمن جوانان» را جلب کند. شاید دولتی بودن تمام نهادهای مرتبط با جوانان موجب شده که یک الگوی خصوصی برای حمایت از کسب وکارهای جوانان در دستور کار قرار بگیرد. الگوی که میتوان ماموریت مهم آن را گردهمایی جوانان کارآفرین دانست که با اشتراکگذاری علائق و توانمندیها خود به مهارت افزایی همدیگر کمک کنند. از طرفی، این امکان برایشان فراهم میشود که به شبکه جهانی اتاقهای جوانان پیوند بخورند و با آنها به همکاری بپردازند.
اهداف انجمن جوانان
از آنجایی که در ایران عملا نهادها را در سیطره دولت میخواهیم؛ بطور مثال وزارت ورزش، سازمان جوانان، بنیاد نخبگان و امثال اینکه همه دولتی هستند؛ از این رو، نهادی در سایر بخشهای کشور وجود ندارد تا جوانان بتوانند در کارنامه خود همافزایی و ورود به بازار کار، فعالیت اجتماعی و سیاسی را تجربه کنند. حال به نظر میرسد به همت پارلمان بخش خصوصی این مهم تحقق یافته و مسیر برای حضور جوانان فراهم شده است. بطوری که که به گفته نائب رییس اتاق ایران، قرار است به زودی انجمن جوانان کارآفرین شکل بگیرد تا بتواند ضمن توجه به دغدغههای جوانان، در راستای نخپه پروری نیز گام بردارد.
از طرفی اگر به تجربه جهانی نیز در این زمینه نیز نگاهی بیندازیم، مشاهده میکنیم که در سال ۱۹۴۴ «اتاق بینالمللی جوانان» با گردهمایی ۳۰ اتاق جوانان در شهر مکزیکوسیتی بنا نهاده شد و پس از آن روند تاسیس اتاق جوانان در اقصی نقاط دنیا شکل جدیتری به خود گرفت و اکنون در بیش از ۱۲۰ کشور دنیا اتاق بازرگانی جوانان به وجود آمده است.
حال چنین مطالبهیی حدود ۱۶ سال از سوی پدرام سلطانی برای نخستینبار برای تشکیل اتاق جوانان مطرح شد. اما داستان شکلگیری چنین نهادی به دلیل مقاومت برخی از اعضای بخش خصوصی، به درازا کشید و عملا تاکنون به تعویق افتاد. حال به نظر میرسد، با اتفاق نظر مثبت اعضای هیات رییسه اتاق ایران شاهد پایان دادن به این داستان دنبالهدار باشیم. بطوری که طلسم این اقدام در جسله تیرماه سال جاری با همگامی هیات رییسه کنونی اتاق ایران شکسته شد و اساسنامه و کلیات تشکیل اتاقهای جوانان استانی در این بازه زمانی به تصویب رسید.
در همین راستا، نایبرییس اتاق ایران درباره تشکیل انجمن جوانان به «تعادل» میگوید: اتاق جوانان به دلیل پارهیی از مصلحت اندیشیها، به انجمن جوانان کارآفرین تغییر یافت و اساس نامه آن به امضای هیات رییسه رسید.
به گفته پدرام سلطانی، حدود دو هفته است که اساسنامه تشکیل این انجمن به استانها ابلاغ شده است و اتاقهای استانی ما باید فراخوان دهند و ثبت نام انجام شود تا هیات موسسه شکل گیرد.
او به اهداف اساسنامه تشکیل انجمن جوانان کارآفرین اشاره میکند و میافزاید: مهمترین علت به وجود آمدن اتاقهای بازرگانی در سراسر جهان نیاز فعالان اقتصادی به تعامل و مذاکره سازمانیافته با دولتها، مراجع قانونی و طرح نظارت و خواستههای ایشان برای بهبود فضای کسبوکار بود. یکی از نقایص مشهود در کشور ما، این است که برای تقویت کار جوانان و همینطور برای کمتر کردن حرکتهای ناموفق و تلاشهای نافرجام آنان مانند سایر کشورها مبادرت نهادسازیهای مربوطه نکرده است.
سلطانی، با وجود اینکه جوانان در همه مراحل حساس کشور، مانند انقلاب، جنگ در برهههای مهم اجتماعی-سیاسی کشور سرنوشتساز و موفق بودند، اما جای خالی آنها در عرصه تصمیمگیری و مدیریت دیده میشود. این مساله حضور و عدم حضور تبدیل به تناقضی در سیاستها و رفتارهای اجتماعی، حکمرانی و نهادی کشور ماست. نایبرییس اتاق ایران در بخش دیگری از سخنان خود درباره محدود سنی افرادی که در این نهاد میتوانند حضور داشته باشند، میگوید: محدوده سنی اعضای اتاقهای بازرگانی جوانان در اکثر کشورها بین ۴۰-۲۱ سال و در برخی از آنها ۴۰-۱۸ سال است. انجمن جوانان بهمانند بستری برای تقویت حس همکاری و مشارکت فعالان اقتصادی جوان و ارتقای مهارتها، دانش و تجربیات آنها است و با ایجاد آگاهی در آنها در خصوص موضوعات مهمی چون مسوولیت اجتماعی، اخلاق و فرهنگ کسبوکار، اقتصاد و محیطزیست، اقتصاد و توسعه و امثالهم دوراندیشی و بصیرت مدیران آینده را برای هدایت، رشد و توسعه پایدار کشور خود آماده میکند. او در ادامه عنوان میکند: به واقع انجمن جوانان یکی از فعالترین تشکلهای حمایتی و خیریه در بسیاری کشورهاست.
نایبرییس اتاق ایران درباره ماموریتی که غیر از توجه به مساله کارآفرینی از این اتاق بیرون میآید، اشاره میکند و میگوید: در مجموع ماموریت دیگری از این چارچوب بیرون میآید و آن جانشین پروری است. نهادهای قدیمی بخش خصوصی فرصتهای محدودی برای جانشین پروری فراهم میکردند. متناسب نیاز جامعه کسبوکار جدید و توسعهیافتگی مدلهای جدید بنگاهها و همچنین تشکلها نیاز به جانشین پروری ضروری به نظر میرسد. مهارت لازم از آن شیوه استادشاگردی و پدر و فرزندی دیگر نمیتواند ارائه شود و به نسل بعدی منتقل شود و نهادی مانند اتاق جوانان پاسخی به نیازهای امروز برای جانشین پروری است.
ضرورت حمایت از تشکلگرایی
در عین حال، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران درباره تشکیل انجمن جوانان به «تعادل» میگوید: به عقیده ما فعالان تشکلی هر چیزی که بتواند پایگاه موثری برای جوانان و کارافرینان به شمار رود، ارزنده و قابل تقدیر است. رضا امیدوار تجریشی با بیان اینکه حمایتهای معنوی در بخش تشکلگرایی امری ضروری است، اظهار میکند: برخی براین باورند که حمایت از تشکلها صرفا به بحث مادیات باز میگردد؛ درحالی که ذات فعالیت در تشکلها خود اتکایی و خودگردانی است و از اینرو باید حمایتهای معنوی و توجه به امر تشکلگرایی در دستور کار دولتمردان قرار گیرد. از طرفی به نظر
میرسد که دیگر تشکلها نیز باید به سمت جوانگرایی گام بردارند و به مقوله جوانگرایی در بخش ساختاری تشکلهای مربوطه توجه داشته باشند. او با اشاره به اینکه ما نباید به حرف تنها به بحث جوان گرایی در تشکلها توجه داشته باشیم در ادامه عنوان میکند که برخی تنها در حرف به مقوله توجه به جوان گرایی در تشکلها میپردازند؛ درحالی که ضروری است در عمل گامهایی را در راستای توجه به جوانان در بخشهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادیبرداریم و به آنها در بخشهای مختلف میدان دهیم.
رقابت با وجود ازدیاد تشکلها
عضو هیات رییسه خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز از اقدام تشکیل انجمن جوانان در اتاقهای صنعت، معدن، تجارت و کشاورزی ایران استقبال میکند و به «تعادل» میگوید: آن طور که گفته میشود هدف از ساختار این تشکل توجه به امر کارآفرینی در جوانان است، البته در این راستا متولیان مربوطه باید توجه داشته باشند که به بار معنایی این تشکل در راستای کارآفرینی توجه کنند و تنها به نام این تشکل اتکا نداشته باشند. آرمان خالقی در ادامه توضیح میدهد که معنای کارآفرین در خودش نهفته شده و ما در چنین تشکلی باید به جوانانی میدان دهیم که آنها به معنای کلمه کارآفرین باشند و افراد خود فرصت کاری را پدید آورده باشند و نه اینکه جوانان میراث کاری پدر را به ارث برند و دنبال رو آنها باشند؛ به واقع چنانچه جوانان در این تشکیل این هیات رییسه میراث کاری پدر را به ارث برند به واقع واژه کارآفرینی در تشکیل این انجمن لوس شده و به نوعی دیگر نمیتوان به نحوه فعالیتها اطمینان لازم را داشت. بنابراین در ابتدای کار دقت در شاکله این انجمن بسیار مهم و ضروری به نظر میرسد و امیدواریم در شکل دهی این نوع تشکلها این توصیه رعایت شود.
خالقی به یک تجربه مشابه در تشکیل خانه صنعت، معدن وتجارت جوانان اشاره میکند و میگوید: سالهاست این نهاد در راستای توجه به فعالیت جوانان خانه صنعتی شکل گرفت و حتی از دیگر انجمنها خواست تا افرادی که در بدنه تشکل گرایی مشغول به کار هستند و اما تجربه چندانی در این بخش ندارند عضو این تشکل شوند. تا آنها با فراگیری یک سری مطالعات با نحوه امور آشنا شوند. او ادامه میدهد، ما از تشکلهای قدیمیتر نیز در راستای این موضوع دست یاری دراز کردیم تا از تجربیات آنها در بخش تشکلگرایی مطلع شویم. عضو هیات رییسه خانه ایران همچنین به تعدد تشکلها اشاره دارد و میافزاید: برخی تاسیس چنین نهادهایی را مغایر با قانون دانسته و به نوعی آن را نوعی موازیکاری میدانند. این درحالی که تجربههای جهانی میگوید که ازدیاد تشکلها منجر به رقابت میشود؛ چراکه ماحصل نحوه فعالیت و فرآیند آنها سبب ارائه نظرات کارشناسی شده در حوزههای کاری خواهد شد.
از این رو ما هم براین باوریم که ازدیاد تشکلها منجربه رشد و رقابت آنها میشود. بنابراین فرآیند تشکل جدید را به شرط آنکه فعالیت نوعی را در بخشهای مختلف اعطا کند، به فال نیک میگیریم.