در این جلسه آرمان خالقی عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، سیف‌اله امیری مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت، محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران و دیگر فعالان حوزه صنایع غیرفلزی حضور داشتند و فعالان حوزه‌های مختلف مشکلات خود را به تفکیک فعالیت‌های‌شان مطرح کردند. آنها همچنین درخواست کردند تا وزارت صنعت، معدن و تجارت برای یافتن راهکاری به منظور حل مشکلات، آنها را یاری کند. برگزاری این جلسه می‌تواند آغازی برای همراهی انجمن‌ها و تشکل‌ها با این وزارتخانه برای تصمیم‌گیری‌های چاره‌اندیشانه باشد.
تشکل‌ها پای کار بیایند
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در این وزارتخانه، در این جلسه که با حضور فعالان حوزه صنایع غیر فلزی برگزار شد اظهار کرد: متاسفانه جلسه‌های ما پیوسته نیست در نتیجه هم‌افزایی لازم را
ندارد. رضا رحمانی ادامه داد: به دنبال آن هستم که در این جلسه‌ها حرف تمامی انجمن‌ها شنیده شود تا در تدوین راهبرد این بخش، از این صحبت‌ها استفاده کرده و به یک فهم مشترک دست پیدا
کنیم. رحمانی تصریح کرد: باید تشکل‌های فعال در بخش معدن پای کار بیایند. من در حوزه کاری خود تعهد می‌دهم که ۹۰ درصد کار را به تشکل‌ها و انجمن‌ها واگذار کنم.وی اظهار کرد: دوست دارم انجمن‌های تخصصی در کار حضور داشته باشند، البته باید مسئولیت آن را هم بپذیرند. در این راستا این کار باید با یک نگاه ملی و کلان انجام شود. به گفته قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت، باید آمارهای دقیق در اختیار باشد و در این زمینه وزارتخانه با انجمن‌های همکاری کند تا آمارها را یکی کنند. رحمانی اظهار کرد: امروز (این جلسه) را باید یک نقطه جدید برای یک شروع دانست.
مشکل با معارضان محلی
رئیس انجمن تخصصی معدنکاران زنجان به عنوان نخستین سخنران این جلسه به مشکلات معادن استان زنجان پرداخت. علی اکبر محمدی گفت: چند معدن بزرگ در کشور وجود دارد که به عقیده من وزارت صنعت، معدن و تجارت به آنها توجه بیشتری دارد. امروز حدود ۳۰۰ معدن در زنجان وجود دارد که نیمی از آنها فعالیت خود را متوقف کرده‌اند. محمدی در ادامه با اشاره به مشکلات پیش آمده از سوی افراد بومی برای معدداران، افزود: به دلیل این مشکلات با خسارت‌های مالی بسیاری روبه‌رو شده‌ام. در این زمینه به آقای سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت نامه نوشته‌ام تا اگر مشاوران حقوقی در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها وجود دارند موظف شوند به معدنی‌ها کمک کنند. رئیس انجمن تخصصی معدنکاران زنجان در صحبت‌های خود بیشتر به معارضان محلی اشاره کرد و معتقد بود وزارت صنعت، معدن و تجارت باید در این زمینه راهکارهایی ارائه دهد و مشکلات را حل کند. محمدی در ادامه با اشاره به صادرات بنتونیت اظهار کرد: صادرات معدنی باید اساس کار باشد. اگر بتوانیم این ماده معدنی را فرآوری کنیم می‌توانیم میلیون‌ها تن از آن را صادر کرده و ارزآوری داشته باشیم.
به دنبال منافع ملی باشیم
محمد روشنفکر، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک ایران در این جلسه اظهار کرد: در سال‌هایی که گذشت هیچ تغییری از نظر شکلی و محتوایی در مشکلات ایجاد نشده است. اگر می‌خواهیم در این جلسه‌ها به نتیجه مناسبی دست پیدا کنیم باید فضای کسب‌وکار را بهبود ببخشیم. وی ادامه داد: ما انتظار داریم مسئولان درباره این موضوع پاسخگو باشند. روشنفکر تصریح کرد: این جلسه فرصتی است تا ما در حضور مسئولان مشکلات خود را مطرح کنیم. البته امیدوار هستیم در این جلسه‌ها به نتایج مطلوب دست پیدا کنیم. وی تصریح کرد: تمام سازمان‌ها و تشکل‌ها باید به منافع ملی توجه کنند زیرا تمامی بخش‌ها به صورت زنجیره هستند و حلقه‌هایی میان آنها قرار دهد. یک‌بار برای همیشه باید تعریف درستی از اقتصاد مقاومتی عنوان شود.
به گزارش صمت، امروز تحقق اقتصادی مقاومتی در بخش معدن را باید جزو منافع ملی کشور دانست.حال در این باره انجمن‌ها و تشکل‌های معدنی به همراه سازمان‌های مرتبط با این بخش باید فعالیت‌های خود را در راستای اهداف و منافع ملی اجرایی کنند. ماشین آژیردار برای حمل بتن ماشین آژیردار برای حمل بتندبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی ایران نیز در این جلسه اظهار کرد: ما در یک کشور حادثه‌خیز هستیم درنتیجه بیش از آنکه ما اصرار داشته باشیم باید مدیران به سراغ ما بیایند و حرف ما را گوش دهند. محرم کریمی ادامه داد: بتن آماده، یک موجود زنده است که حداکثر از زمان تولید تا مصرف ۹۰ دقیقه بیشتر عمر نمی‌کند (البته در هوای سرد). این زمان در تابستان به ۶۰ دقیقه می‌رسد. به همین دلیل ارائه بتن سالم به مردم کار سختی است. کریمی بیان کرد: بتن ۲۵ سال فعل و انفعالات دارد که از این میزان فقط ۱۵ سال قابل اندازه‌گیری است. تقاضای ما این است که برای بتن سالم یک کارگروه متشکل از سازمان صنعت، معدن و تجارت، محیط زیست، راهنمایی و رانندگی و… تشکیل شود تا اگر زمانی زلزله‌ای ۷ ریشتری بیاید امن‌ترین مکان، خانه‌های‌مان باشد. دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی ایران در ادامه با اشاره به مشکلات حمل بتن در تهران تصریح کرد: در دیگر کشورهای دنیا ماشین بتن دارای آژیر است تا سریع به محل برسد. همه باید کمک کنند تا بتن سالم به ساختمان‌ها برسد. به گفته وی، در کنار مشکل حمل، مسئله دیگر، «شن و ماسه» است.
اختصاص سهمیه پتروشیمی به تولیدکنندگان داخل
سیدعلی اکبر کلانتر،رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان یزد و رئیس هیات مدیره انجمن لعاب و رنگدانه‌های سرامیکی اظهار کرد: نخستین خواسته ما آن است که مجوزها براساس نیاز کشور داده شوند. درحال‌حاضر برای صنعت لعاب ۳ برابر مصرف داخلی ظرفیت ایجاد شده است.وی ادامه داد: این کار باعث می‌شود واحدها تعطیل شوند یا کیفیت محصولات تولیدی کاهش پیدا کند. کلانتر بیان کرد: اما مسئله دیگر مصرف موادی در حوزه ما است که از سوی پتروشیمی‌ها تولید می‌شود. نظر ما این است که یک سهمیه به تولیدکنندگان داخل بدهند و بقیه آن را صادر کنند. رئیس هیات مدیره انجمن لعاب و رنگدانه‌های سرامیکی در ادامه با اشاره به فروش‌های اعتباری اظهار کرد: رکود باعث شد فروش ما اعتباری باشد اما نکته آن است تسهیلاتی که به ما می‌دهند شرایطی مانند شرایط یک رستوران‌دار یا هتل‌دار دارد در حالی که فروش آنها نقدی است اما پول ما یکساله باز می‌گردد. صنایعی که فروش بلندمدت دارند برای دریافت تسهیلات باید در اولویت قرار بگیرند.
ایران دومین تولیدکننده چینی دنیا
عباسعلی قصاعی، رئیس انجمن صنایع چینی ایران نیز در این نشست مشترک اظهار کرد: در این صنعت ۲۵ واحد بزرگ پس از پیروزی انقلاب فعال بودند که امروز تنها ۸ واحد آنها در حال انجام کار هستند. البته این ۸ واحد امروز از نظر کمی و کیفی، فعالیت خود را گسترش داده‌اند. وی ادامه داد: کلاف سردرگم ما قوانین و مقررات است و در این باره باید به دنبال راهکارهایی باشیم. ۸ واحد یادشده، بیش از ۱۰ هزار اشتغال ایجاد کرده‌اند. به گفته قصاعی، از نظر کیفی جزو بهترین‌ها در دنیا هستیم. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که ایران دومین تولیدکننده چینی در دنیاست.
رئیس انجمن صنایع چینی ایران ادامه داد: بزرگترین مشکل ما با سازمان تامین اجتماعی است. قصاعی همچنین با اشاره به ذخایر گرانیت در کشور تصریح کرد: برش و صیقل سنگ گرانیت از دیگر سنگ‌ها سخت‌تر است اما نرخ آن در کف نرخ سنگ‌های تزئینی است و در دوران رکود با مشکلات همراه است. با توجه به مسائل یاد شده، ما درخواست کردیم که در صورت امکان سینه‌کار موجود را بدهیم و یک سینه‌کار از جنب این معدن به دلیل تغییر رنگ دریافت کنیم زیرا این رنگ مشتری‌پسندتر است. وی افزود: متاسفانه این کار ۱ سال است در دست بررسی است اما هنوز جواب درستی دریافت نکرده‌ایم. در کنار این معدن، یک کارخانه پیشرفته فرآوری ایجاد شده است اما متاسفانه امروز، هم معدن و هم این کارخانه در حال تعطیل شدن هستند.
قانون معادن محلی شود
سیدمجتبی رضوی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان مازندران هم در این جلسه اظهار کرد: ما به عنوان بخشی از صنعت عهده‌دار مقداری بسیاری کمی از آلودگی هستیم اما در این زمینه با برخوردهای بدی روبه‌رو هستیم و به نوعی تمرکز لازم را از دوستان فعال ما در این بخش گرفته‌اند. این موضوع باید یک بار برای همیشه حل شود. وی افزود: مازندران به دلیل اینکه استانی سبز رنگ است، معتقدند نباید کار صنعتی در آن انجام شود. به گفته رضوی، قانون معدن به صورت عمومی است اما به اعتقاد من این قانون باید محلی شود زیرا هر استان دارای محدودیت‌های ویژه خود است و این موضوع باید به سرعت بررسی شود.رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت مازندران با اشاره به تامین مالی به روش فاینانس، اظهار کرد: متاسفانه واحدهای نسوز با ۳۰ درصد ظرفیت خود مشغول به کار هستند. این در حالی است که طرح‌های بزرگ با فاینانس انجام می‌شوند و این فاینانسورها هستند که محل خرید مواد را مشخص می‌کنند. متاسفانه واحدهای نسوز ما در این دایره قرار ندارند و دوستان از خارج از کشور خریدهای‌شان را انجام می‌دهند. رضوی همچنین با اشاره به تشکل‌ها و انجمن‌ها گفت: قانونی داریم که در آن بسیاری از وظایف سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها باید تفویض اختیار شوند. یکی از مشکلات اساسی که روی میز مسئولان قرار دارد، نبود اهلیت‌سنجی است در صورتی که این اهلیت‌سنجی از سوی انجمن‌ها بهتر و درست‌تر انجام می‌شود.
تولید، بیمار است و وزارتخانه، پزشکابوالفضل اقبالیون، عضو هیات مدیره انجمن صنایع و معادن گچ کشور نیز در این جلسه اظهار کرد: خوشبختانه این جلسه نسبت به جلسه‌های دیگر بسیار بهتر است و نوعی تفکیک انجام شده است. البته شاید بهتر باشد جلسه‌ها کمی بیشتر از امروز تفکیک شده باشند و هم‌صنف‌ها با هم جلسه مشترک برگزار کنند. وی گفت: واقعیت آن است که ۹۰ درصد مشکلات بین صنایع مشترک است. امروز تولیدکنندگان، بیمار هستند و وزارتخانه مانند یک پزشک به این دردها آشناست درنتیجه باید داروهایی استفاده شود که درمان انجام شود.
اقبالیون تصریح کرد: در صنف ما ۲۰۰ کارخانه وجود دارد که امروز تعداد کمی از آنها مشغول به کار هستند در حالی که یکی از حوزه‌هایی است که اشتغالزایی بالایی داشته و به سرمایه کمی نیاز
دارد. عضو هیات مدیره انجمن صنایع و معادن گچ کشور اظهار کرد: صنعت گچ در سال ۱۳۵۷ فناوری برابر با فناوری روز دنیا داشت اما امروز سال‌هاست فناوری‌ای وارد نکرده‌ایم و ماشین‌آلات در معادن فرسوده شده‌اند. امروز این بیمار نیازمند توجه است.
استانداردسولفات سدیم اجباری شود
محمدمهدی قاسم‌زاده، رئیس هیات مدیره انجمن سولفات سدیم با اشاره به تولید داخلی این حوزه اظهار کرد: درحال‌حاضر تولید داخلی ۲۲۰ هزار تن است که در گذشته از سوی ۱۷ واحد انجام می‌شد. ۸۰ درصد میزان تولید یاد شده در پودرهای شوینده استفاده می‌شود. وی تصریح کرد: البته در این میان کمبودهایی وجود دارد که متعلق به پودرهای شوینده‌ای است که به کشورهایی همچون عراق و افغانستان صادر می‌شود. متاسفانه در چند سال گذشته نرخ سولفات سدیم وارداتی از چین به یکباره از ۱۳۶ دلار در تن به ۹۲ دلار در تن رسید زیرا در گذشته سولفاتی که وارد می‌شد استاندارد بود و خلوص بالایی داشت اما سولفات جدید که وارد می‌شود یا به شدت قلیایی است یا اسیدی. این ماده می‌تواند به‌دست آسیب وارد کند. قاسم‌زاده بیان کرد: این افت نرخ شدید باعث شد تعداد واحدهای تولید به ۱۲ واحد برسد و ۵ واحد تعطیل شوند. پیشنهاد ما برای رفع این مشکل، اجباری شدن استاندارد است.با اجباری شدن استاندارد، محصول وارداتی باید بر اساس استانداردها به کشور بیاید.
استفاده از فناوری‌های روز
علی اصغر گودرزی، رئیس هیات مدیره انجمن ملات هم در این نشست با اشاره به مشکلات صنف خود بیان کرد: سیمان به ۲ دلیل با رشد همراه شد. نخست آنکه کاری که با سیمان انجام می‌شد با کالای دیگر انجام نمی‌شود و دوم اینکه سیمان ارزش افزوده بسیاری دارد. وی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: اما متاسفانه امروز ارزش افزوده‌ای که این محصول باید در اختیار داشته باشد وجود ندارد. گودرزی با اشاره به یکسان بودن سیمان ایران با ژاپن، تصریح کرد: با این وجود چرا امنیتی که در ژاپن احساس می‌شود در ایران وجود ندارد؟ شاید پاسخ این پرسش آن باشد که ما از فناوری‌های لازم استفاده نکرده‌ایم. رئیس هیات مدیره انجمن ملات در ادامه بیان کرد: نظر من بر این است که باید وزارت صنعت، معدن و تجارت سرنوشت تولید را تعیین کند. به گزارش صمت، بخش معدن در تمامی حوزه‌های خود از جمله فلزی و غیر فلزی نیازمند استفاده از فناوری‌های روز دنیا است تا بتواند بیشتری بهره‌برداری از ذخایر در اختیار داشته و در نهایت با فرآوری و ایجاد ارزش افزوده محصول نهایی را پس از تامین نیاز داخلی راهی بازارهای صادراتی کند.
ورود تخصصی دولت به حوزه سنگ
ابوالقاسم شفیعی، رئیس انجمن سنگ‌های تزئینی ضمن تایید موارد مطرح شده درباره گرانیت، در این جلسه اظهار کرد: کندی پیش آمده از سوی وزارتخانه برای جابه‌جا کردن سینه‌کار یاد شده، بسیار زیاد بوده است. وی افزود: نکته مهم آن است که باید از تجربه‌های گذشته درس بگیریم و آنها را تکرار نکنیم. در دولت نهم و دهم برای صادرات سنگ‌های تزئینی عوارض وضع شد تا فرآوری در این بخش توسعه پیدا کند اما در پایان نه تنها فرآوری انجام نشد بلکه در اثر این تصمیم بازارهای صادراتی سنگ‌های تزئینی را از دست داده و به رقیب واگذار کردیم. شفیعی در ادامه به مشکلات پیش آمده میان معدن و منابع طبیعی اشاره کرد و گفت: حرف‌های اشتباه، ما را دلگیر می‌کند. انتظار آن است که وزارت صنعت، معدن و تجارت ورود تخصصی داشته باشد. وی همچنین با اشاره به موضوع حقوق دولتی در بودجه اظهار کرد: با توجه به مبالغ محقق شده در سال‌های گذشته باید این رقم واقعی‌تر باشد.
ارتقای فرآوری بازالت
عیسی متاجی، عضو هیات مدیره شرکت صنعت، معدن مرزن‌کوه نیز اظهار کرد: در بخش فرآوری به ویژه در شمال کشور با توجه به جدید شدن بحث برج‌سازی و بر اساس فراوانی سنگ بازالت در ایران و وجود فناوری پیشرفته در بازالت‌های الیافی، برای افزایش مقاومت واحدهای بلندمرتبه، پیشنهاد می‌کنیم فرآوری بازالت‌ها ارتقا یابد تا بتوانیم دوام ساختمان را افزایش دهیم. وی تصریح کرد: در بخش مصالح دانه‌درشت اهمیت را به معادن کوهی داده‌ایم. به گفته متاجی، گله‌هایی در زمینه اجرا نشدن قانون معادن وجود دارد و برخی پرونده‌ها بلاتکلیف مانده است.صنعت حالش خوب نیستعبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان هم در این جلسه با اشاره به جلسه‌ای که با وزیر صنعت، معدن و تجارت داشت، اظهار کرد: در این جلسه مسائلی را مطرح کردم که وزیر گفتند صنعت سیمان مریض است اما به نظر من همه صنایع مریض هستند. وی افزود: چند مسئله باید در بخش صنعت حل شود. یکی از مسائل، مالیات و بیمه است که تمامی صنایع با آن روبه‌رو هستند اما موضوع دیگر حساب ذخیره ارزی است که باید در این زمینه پاسخی شفاف ارائه شود.
لزوم وجود
دادگاه‌های ویژه معدنی
عبادالله باران چشمه که از خانه صنعت، معدن و تجارت البرز در این جلسه حضور داشت، بیان کرد: امروز معدنکاران با وجود قانون معادن باز هم مظلوم واقع شده‌اند.وی در ادامه با اشاره به برخی مشکلات موجود در بخش معدن اظهار کرد: همانطور که برای برخی بخش‌ها دادگاه‌های ویژه وجود دارد برای بخش معدن نیز باید دادگاه ویژه‌ای وجود داشته باشد اما قاضی این دادگاه دست‌کم باید ۶ ماه در معادن حضور داشته و کارکرده باشد تا با تمامی مسائل آشنا شود. وجود چنین دادگاه‌هایی می‌تواند به حل کارشناسی مسائل موجود در بخش معدن کمک بسیاری کند.
نیاز به برگزاری جلسه‌های تخصصی غیر فلزی‌ها
سیف‌اله امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیر فلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در پایان صحبت فعالان صنایع غیرفلزی بیان کرد: خوشبختانه در این جلسه مشکلات به‌حق مطرح شد و ما در بخش معدن هر هفته جلسه‌های تخصصی برگزار می‌کنیم. حضور مدیران صنایع غیرفلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسه منجر به دلگرمی حاضران شد تا احساس کنند گوش شنوایی برای دردها و مشکلات‌شان وجود دارد. مدیران معدنی نیز در تلاش هستند تا این مشکلات به سرعت حل شود و در این بخش توسعه به وجود آید.
سخن آخر…
برگزاری جلسه‌های هم‌اندیشی با فعالان حوزه‌های مختلف معدنی به ویژه صنایع غیر فلزی که شاید مانند فلزی‌ها خبرساز نیستند را باید به فال نیک گرفت. این جلسه‌ها فرصت مناسبی است تا مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت مشکلات را شنیده و با فعالان این بخش همفکری کنند. این اتفاق باعث می‌شود انجمن‌ها و تشکل‌های معدنی بیش از گذشته به وزارت صنعت، معدن و تجارت نزدیک شده و نظر هر دو بخش در یک راستا قرار گیرد. از سویی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بیش از گذشته از نظر تشکل‌ها در تدوین راهبردها استفاده می‌کند.
چنین جلسه‌هایی را می‌توان مانند اتاق فکری دانست که نظرهای مختلفی از دل آن بیرون می‌آید البته اگر ادامه‌دار و پیوسته باشند. یکی از نکات مثبت این جلسه‌ها آن است که هر دو بخش به دنبال منافع ملی و ایجاد اشتغال و ارزش افزوده هستند یعنی تمامی حرف‌ها حول ۳ محور یاد شده است. اما خروجی دیگر این جلسه‌ها ایجاد حس همدلی است.
بخش خصوصی به ویژه انجمن‌ها و تشکل‌های معدنی، خود را در کنار دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌بینند. به همین دلیل تلاش می‌کنند پس از بیان هر مشکلی به دنبال یافتن راهکاری برای آن باشند.