عملکرد یکصدروزه گمرک در یک نگاه

گمرک جمهوری اسلامی ایران از ابتدای کار دولت یازدهم یک پروژه بسیار مهم و تاثیرگذار تحت عنوان سامانه جامع امور گمرکی را به منظور مکانیزه کردن رویه‌های گمرکی با استفاده از کارشناسان خبره و متخصص گمرک و همکاری دانش‌پژوهان جوان دانشگاه تهران کلید زد و با هزینه‌ای بسیار کمتر از پیشنهاد سازمان‌های خارجی، به اصلاح رویه‌های سنتی و عمدتا ناکارآمد گذشته پرداخت.
اکنون که حدود سه سال از اجرای این طرح می‌گذرد به اعتراف و اذعان همه کارشناسان مسائل گمرکی و تجاری (داخلی و خارجی)، آنچه در گمرک ایران در این مدت برای مکانیزه کردن رویه‌های گمرکی صورت گرفته خارج از حد انتظار و در مواردی بی‌سابقه بوده و گواه آن هم در وهله اول رضایت خدمت‌گیرندگان از گمرک در مرحله بعد، تمجید و تحسین مسئولان مختلف کشور و همچنین تاکید چند باره دبیرکل سازمان جهانی گمرک در سفر اخیر وی به تهران است.
بالاترین مقام گمرکی جهان پس از بازدید از نمایشگاه دستاوردهای سامانه جامع امور گمرکی، ضمن ابراز شگفتی از پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه مکانیزاسیون رویه‌های گمرکی در مدتی کمتر از سه سال پیشنهاد کرد که تجارب ایران در مورد گمرک الکترونیکی در اختیار گمرکات سایر کشورها نیز قرار گیرد. این موضوع با توجه به اینکه آقای میکوریا بیش از ۳۰ سال تجربه گمرکی در کشور ژاپن داشته و حدود ۱۰ سال در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های اقتصادی جهان حضور دارد، حائز اهمیت است.
خوشبختانه با وجود همه مشکلات و تنگناهای مالی و اداری و نیز دشواری‌های مربوط به هماهنگی‌های بین سازمانی، ما موفق شدیم تمام رویه‌ها و روش‌های کاری در گمرک را به طور کامل الکترونیکی کنیم که شرح آن به تفصیل و در همین نشریه در قالب ‘گزارش پیشرفت برنامه‌های ۱۰۰ روزه گمرک’ به چاپ رسیده است.
در بیان اقدامات ۱۰۰ روزه گمرک، خاصه در بحث مبارزه با قاچاق می‌توان گفت که طی مدت مزبور با استفاده از سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی چند اتفاق ویژه رخ داده است که به طور خلاصه به آنها اشاره می‌کنم:
۱- افزایش نسبی تجهیزات و دستگاه‌‌های کنترلی و به‌کارگیری سگ‌های موادیاب در گمرکات مرزی به‌خصوص گمرکات منطقه شمال غربی کشور منجر به رشد کم‌سابقه کشفیات مواد مخدر، قاچاق کالا و قاچاق انسان شده و آمارهای موجود حاکی از کشف ۵۰ تن مواد مخدر در ماه‌های گذشته در گمرکات کشور بوده است.
۲- با وجود کاهش حجم واردات کشور نسبت به سال های قبل از راه اندازی سامانه جامع گمرکی، امسال شاهد افزایش درآمدهای گمرکی تا حدود ۲۰۰ هزار میلیارد ریال بوده‌ایم که این امر تا حدود بسیار زیادی نتیجه پیاده‌سازی سامانه‌های الکترونیکی، همکاری نزدیک‌تر و مطلوب‌تر سازمان‌های همجوار و امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری با آنان و مسدود کردن راه‌های سوءاستفاده و تخلف در گمرک بوده است.
۳- شاخص‌های مربوط به عملکرد گمرک در بحث تجارت فرامرزی بهبود یافته است و کسب رتبه‌های ممتاز بین‌المللی از سوی این سازمان در زمینه مبارزه و کشف مواد مخدر و قاچاق کالا که البته فرآیندی تدریجی بوده و از اواسط فعالیت دولت یازدهم و دولت دوازدهم شکل گرفته است نشان می‌دهد تصمیم و اقدامات گمرک برای مقابله با قاچاق جدی است. بازتاب این اقدامات در یکصد روز نخست فعالیت دولت دوم آقای روحانی نمود بیشتری داشته است.
در مورد موفقیت‌های گمرک در یکصد روز اول دولت تدبیر و امید می‌توان موارد پرشمار دیگری را نیز بیان کرد اما به همین اندازه اکتفا و تاکید می‌کنم برای من و همکارانم در گمرک جمهوری اسلامی ایران مایه افتخار است که بتوانیم راهی را که جناب آقای کرباسیان (وزیر کنونی وزارت اموراقتصادی و دارایی) با مشقت و سختی زیاد در مدت تصدی‌شان در گمرک برای پیاده‌سازی پروژه ارزشمند گمرک الکترونیکی و یکی از مصادیق بارز تحقق اقتصاد مقاومتی طی کرد ادامه دهیم و به‌نوبه خود موجبات سربلندی و سرافرازی جمهوری اسلامی ایران را فراهم کنیم.