سه سکانس از تجارت بخش‌خصوصی در نیمه نخست امسال اکران شد. در سکانس نخست، ۱۰کشور اولی که مقصد صادراتی فعالان بخش‌خصوصی بوده به نمایش درآمده است؛ در سکانس دوم استان‌هایی که بیشترین میزان گواهی مبدا صادر شده در ۶ ماه منتهی به شهریور را به خود اختصاص داده‌اند، معرفی شده‌اند و در سکانس سوم، بیشترین کالاهای صادرشده از کشور در مدت زمان مذکور رونمایی شده است.
براساس اظهارات مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، در نیمه نخست امسال، تعداد ۴۱ هزار و ۹۲۵ گواهی مبدا به ارزش ۷ میلیارد و ۱۷۸ میلیون و ۱۲۱ هزار و ۷۰۶ دلار از سوی اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور برای بخش‌خصوصی صادر شده است.
گزارشی دیگر نیز از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده که بر این اساس، میزان تجارت خارجی کشور در فصل تابستان در ۴ بخش صنعت، استخراج معدن، شیلات و بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری اعلام شده است. این آمار نشان می‌دهد که بیشترین رشد صادرات نسبت به فصل مشابه سال گذشته مربوط به استخراج معدن است و بیشترین افت صادرات نیز مربوط به کشاورزی و شکار و جنگلداری است. همچنین بیشترین رشد صادرات در فصل تابستان ۹۶ نسبت به فصل ماقبل (بهار ۹۶) نیز مربوط به استخراج معدن و بیشترین افت مربوط به شیلات است. در واردات هم بیشترین رشد نسبت به فصل مشابه سال گذشته در استخراج معدن رخ داده و تنها بخشی که با افت واردات مواجه شده، شیلات است. همچنین رشد واردات در تابستان امسال نسبت به فصل ماقبل (بهار ۹۶) حاکی از آن است که بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری بیشترین رشد را نسبت به فصل قبلی داشته و تنها بخشی که در این قیاس با افت مواجه بوده، استخراج معدن است.
عملکرد صادراتی بخش‌خصوصی
محمدمهدی کاشف، مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، از صدور ۴۱ هزار و ۹۲۵ گواهی مبدا به ارزش ۷ میلیارد و ۱۷۸ میلیون و ۱۲۱ هزار و ۷۰۶ دلار از سوی اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور طی ۶ ماه منتهی به شهریور سال ۱۳۹۶ خبر داد. او ضمن اعلام این خبر گفت: امارات‌متحده‌عربی، ترکیه، جمهوری‌آذربایجان، روسیه، قطر، هند، چین، عراق، ترکمنستان و عمان، ۱۰ کشور اولی هستند که مقصد صادراتی فعالان بخش‌خصوصی ایران بوده‌اند. کاشف در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» عنوان کرد: اتاق‌های تهران، رشت، بندرعباس، تبریز، مشهد، بوشهر، آبادان، ارومیه، اردبیل، اصفهان و شیراز به ترتیب بیشترین میزان گواهی مبدا صادر شده در نیمه نخست امسال را به خود اختصاص داده‌اند. براساس اظهارات کاشف، بیشترین کالای صادر شده از کشور نیز در این مدت، متعلق به دسته کالاهای حیوانات زنده، محصولات حیوانی، صنایع شیمیایی، مواد غذایی، محصولات معدنی، پلاستیک-لاستیک، سنگ-شیشه و محصولات نباتی است. کاشف در تشریح فعالیت‌های مربوط به سامانه یکپارچه گواهی مبدا اتاق ایران، گفت: با توجه به اینکه صدور گواهی مبدا از وظایف قانونی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است، نیاز به یکپارچگی و هوشمندسازی آن قبل از سال ۹۰ احساس شد و مدیریت فاوا اتاق ایران در راستای مدیریت یکپارچه و قابل‌اطمینان امور گواهی مبدا، تسهیل و روان‌سازی فعالیت‌های مربوطه را انجام داده و پس از انجام یکسری امور مطالعاتی و با توجه به استانداردها و تعاریف ICC، این سامانه طراحی و در سال ۹۱ راه‌اندازی شد.
این سامانه یکی از پروژه‌های موفق ملی در حوزه تجارت و بازرگانی است که با هدف ساماندهی فرآیندهای گواهی مبدا، ایجاد شفافیت، سهولت در امور مربوط به بازرگانی، کاهش زمان معطلی، حذف محدودیت‌های زمانی و مکانی از طریق ارائه خدمات الکترونیکی و آنلاین ایجاد شده است. مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با تاکید بر این که درحال‌حاضر تنها مرجع تایید اعتبار گواهی مبداهای صادر شده در ایران، سامانه مذکور است، اضافه کرد: باید توجه داشت که گواهی مبدا، سندی بین‌المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌الملل تدوین و ارائه شده و بر کشور محل تولید یا ساخت کالا دلالت می‌کند.
بر این اساس مرجع قانونی که در هر کشور اختیار صدور این سند را دارد، به صراحت اختصاص ماهیت کالای موضوع گواهی مبدا به کشور خاص را تصدیق می‌کند، این سند، تاییدکننده مشخصات کالای مندرج در گواهی مبدا برای خریدار و نیز شرط برخورداری از تعرفه‌های ترجیحی است و در عمل اعتبار اقلام صادرشده توسط کشورها در تجارت بین‌المللی را به‌صورت رسمی به تصویر می‌کشد. جدیدترین اطلاعات حاکی از این است که این سامانه درحال‌حاضر به سامانه یکپارچه کارت بازرگانی هوشمند و گمرکات اجرایی کشور متصل بوده و اطلاعات اولیه و تشکیل‌دهنده فرم‌های گواهی مبدا را به‌صورت برخط از مراجع اصلی آن دریافت و ثبت می‌کند.
عملکرد ۴ بخش در تجارت خارجی تابستان
مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود درخصوص عملکرد تجارت خارجی در تابستان سال‌جاری که در ۴ بخش صنعت، استخراج معدن، شیلات و بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری صورت گرفته، اطلاعاتی را ارائه داده است. تجارت خارجی دربرگیرنده صادرات و واردات کالا و خدمات است. درخصوص تجارت کالایی، بخش عمده آمار مربوط به آن توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شود. آمار تجارت سایر کالاها که عمدتا مربوط به تجارت نفت خام و فرآورده‌های نفتی، تجارت برق و گاز و برخی قطعات و ماشین‌آلات هواپیما و کشتی است، توسط سازمان‌های ذی‌ربط تهیه می‌شود.
این گزارش براساس آمار تجارت کالایی منتشر شده توسط گمرک ایران (به جز میعانات گازی) و در قالب طبقه‌بندی استاندارد بین‌المللی رشته فعالیت‌های اقتصادی ISIC و طبقه‌بندی محوری محصولات CPC تهیه شده است. طبقه‌بندی انجام‌شده درخصوص رشته فعالیت‌های اقتصادی در این گزارش، منعکس‌کننده رشته فعالیت صادرکننده یا واردکننده نیست؛ بلکه درخصوص واردات بیانگر رشته فعالیت تولیدکننده خارجی و درخصوص صادرات بیانگر رشته فعالیت تولیدکننده داخلی است.
بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری
میزان صادرات بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری در تابستان ۱۳۹۶ هم در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته و هم در مقایسه با فصل گذشته با افت مواجه بوده است. افت بیش از ۲۰ درصدی صادرات بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری در تابستان امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته و افت بیش از ۱۰ درصدی آن نسبت به فصل قبل (بهار ۹۶)، عملکرد صادرات بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری در این گزارش است. براساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، ارزش دلاری واردات محصولات بخش کشاورزی و شکار و جنگلداری در فصل تابستان ۱۳۹۶ نسبت به فصل مشابه سال قبل با رشد بیش از ۸۲ درصدی روبه‌رو بوده است. همچنین میزان واردات این بخش نسبت به فصل گذشته بیش از ۱۶ درصد رشد داشته است.
بخش شیلات
ارزش دلاری صادرات محصولات بخش شیلات در فصل تابستان ۱۳۹۶ نسبت به فصل مشابه سال قبل با رشد حدود ۱۱ درصدی روبه‌رو بوده است. همچنین براساس آمار منتشر شده، صادرات بخش شیلات در تابستان نسبت به فصل قبلی افت حدود ۵/ ۱۵ درصد را داشته است. ارزش واردات محصولات این بخش در فصل تابستان امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل از افت حدود ۱۰ درصدی برخوردار بوده و این در حالی است که میزان واردات این بخش در تابستان نسبت به فصل قبلی رشد حدود ۱۱ درصدی داشته است.
بخش استخراج معدن
ارزش دلاری صادرات محصولات این بخش در فصل تابستان ۱۳۹۶ نسبت به فصل مشابه سال قبل از رشد بیش از ۷۰ درصدی برخوردار است. همچنین صادرات این بخش در تابستان نسبت به فصل قبل رشد ۵/ ۱۴ درصدی داشته است. ارزش دلاری واردات محصولات این بخش در فصل تابستان ۱۳۹۶ نسبت به فصل مشابه سال قبل با رشد حدود ۱۲۴ درصدی همراه است. همچنین واردات این بخش در تابستان ۹۶ نسبت به فصل قبلی افت ۲/ ۰ درصدی را ثبت کرده است.
بخش صنعت
ارزش دلاری صادرات محصولات بخش صنعت در فصل تابستان ۱۳۹۶ نسبت به فصل مشابه سال قبل افت حدود ۱۱ درصدی را ثبت کرده است. همچنین صادرات این بخش در تابستان ۹۶ نسبت به فصل قبل به لحاظ ارزشی بیش از یک درصد رشد داشته است. میزان واردات در بخش صنعت نسبت به فصل مشابه سال گذشته رشد حدود ۵/ ۴۹ درصدی را تجربه کرده است. همچنین کارنامه واردات این بخش در تابستان امسال نسبت به بهار امسال، حکایت از رشد بیش از نیم درصدی به لحاظ ارزشی دارد.