گمرک در یک ماه گذشته با ابلاغ چندین دستور العمل تلاش کرده است تا مشکل رسوب کالا در گمرکات کشور به خصوص مواد اولیه لازم برای تولید را حل کند. در این راستا و در آخرین اقدام هفته گذشته مهدی میراشرفی، رئیس‌کل گمرک دستورالعمل ترخیص کالا به‌صورت نسیه و بدون پرداخت حقوق ورودی را ابلاغ کرد. این تصمیم در اجرای ماده ۳۸ قانون رفع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و به‌منظور حمایت از تولید داخلی و بهبود فضای کسب‌و‌کار و تسهیل در تشریفات گمرکی برای واحدهای تولیدی معتبر، نگهداری بخشی از کالا به‌عنوان وثیقه حقوق ورودی کالاهای ترخیصی صورت گرفته است. علاوه بر این در ابتدای اردیبهشت ماه نیز معاون گمرک کل کشور از چد سیاست دیگری برای کاهش رسوب کالا در گمرکات کشور رو نمایی کرده بود. «ترخیص قطعی کالاهای تامین ارز شده با گواهی بانک عامل»، «ترخیص محصولات دارویی دارای موعد زمانی»، «فراهم آوردن تمهیدات لازم برای نمونه برداری از کالاهای نیازمند اخذ مجوز قانونی، پیش از اظهار به گمرک» سه اقدامی بود که معاون فنی گمرک در قالب دستورالعمل‌های جداگانه به مدیران حوزه‌های نظارت و گمرکات اجرایی ابلاغ کرده است. همچنین رئیس گمرک ایران در اواخر فرودین نیز با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد ترخیص اقلام اظهار شده به گمرک، بدون نیاز به اصلاح ثبت‌سفارش و مشروط به ثابت ماندن شرح تجاری کالا امکان‌پذیر است.
به اعتقاد کارشناسان باتوجه به دستورالعمل های اخیر مدیران گمرک سیاست‌های مربوط به کاهش رسوب کالا از گمرکات وارد مرحله تازه‌ای شد و فعالان بخش خصوصی می توانند امیدوار باشند با اجرایی شدن این دستورالعمل ها بخش مهمی از مشکلات باقی ماندن کالاها در گمرکات به خصوص مواد اولیه که کمبودشان واحدها را با چالش رو به رو کرده، حل شود. طبق اعلام مدیران گمرکی با دستور العمل های جدید این امیدواری وجود دارد که حداقل مشکل ۳ هزار اظهارنامه و کالاها از گمرک خارج شود.
افت محسوس کالاهای سرمایه‌ای وارداتی به کشور در فروردین امسال هرچند نشان از کاهش سرمایه‌گذاری دارد، اما اقدام گمرک دست‌کم می‌تواند روند طولانی ترخیص کالاهای یادشده را سرعت ببخشد به‌ویژه اینکه تمامی گمرک‌های اجرایی موظف شده‌اند نسبت به احراز واحدهای تولیدی معتبر، براساس پروانه بهره‌برداری اقدام کنند و نسبت به ترخیص مواداولیه، ماشین‌آلات خط تولید و قطعات وارده به نام واحد مربوطه و صرفا با کارت بازرگانی واحد تولیدی متقاضی استفاده از تسهیلات نسیه، مجوز نگهداری بخشی از کالای وارده را صادر کند. انتظار می‌رود با این تصمیم بخش زیادی از واحدهای تولیدی معتبر و دارای شناسنامه بتوانند نه‌تنها کالاهای سرمایه‌ای بلکه کالاهای واسطه‌ای ازجمله مواداولیه و قطعات مورد نیاز را ترخیص و بخشی از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری‌شده را فعال سازند. البته نباید فراموش کرد که واحدهای تولیدی همچنان از مشکلاتی چون دشواری تامین سرمایه در گردش، هزینه‌های سنگین مالیاتی و تأمین اجتماعی و دست‌اندازهای مانع رونق کسب‌و‌کار رنج می‌برد.