عمق نوسان در ۲ بازار مسکن و سکه افزایش پیدا کرده است. تلاطم بهای سکه و مسکن، بحث در مورد سهم متغیرهای اقتصادی و انتظارات در این نوسانات را بالا برده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازار سکه، رفتار هیجانی معامله‌گران، حباب آن را با محاسبه ارزش افزوده به بالای ۲۰۰ هزار تومان رسانده است؛ در واقع ۲۰ درصد از قیمت بازاری سکه حباب دارد. با نادیده گرفتن متغیر ارزش افزوده حباب سکه به حدود ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. در بازار مسکن نیز مقایسه سطح فعلی نسبت قیمت به اجاره (P به R) گواهی به وجود حباب می‌دهد. شاخص نسبت قیمت به اجاره‌بها در یک روند بلندمدت در بازه مشخصی قرار داشت؛ اما اکنون حاصل این نسبت با خروج از آن بازه در مسیر افزایشی، به ۲/ ۱۵ رسیده است. در بازار سکه به‌نظر می‌رسد سهم انتظارات در بالا رفتن حباب بیشتر بوده است. رشد بی‌سابقه فلز گرانبهای داخلی در شرایطی رقم خورد که اونس به‌دلیل تعطیلی بازارهای جهانی تغییری نداشت؛ تنها محرک بنیادی سکه، رشد حدودا ۳/ ۲ درصدی دلار در بازار غیررسمی بود. با این حال، سکه در واکنش به افزایش دلار، نزدیک به ۷ درصد رشد کرد تا بتوان گفت بخش زیادی از افزایش این فلز گرانبها به متغیرهای غیربنیادی مربوط بوده است.
روز گذشته، سکه تمام بهار آزادی به سوی مرز ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان حرکت کرد و سقف جدیدی را به ثبت رساند. روز یکشنبه، سکه تا ساعت ۴ بعدازظهر ۱۵۵ هزار تومان افزایش را به ثبت رساند و به قیمت ۲ میلیون و ۴۶۵ هزار تومان رسید. این میزان رشد روزانه از ابتدای سال ۹۲ بی‌سابقه بود و موجب شد که سقف تاریخی جدیدی در بازار به ثبت برسد. سکه از شنبه هفته گذشته روز به روز سقف‌های جدیدی را تجربه کرده است. به گفته فعالان، نزدیک شدن به عید سعید فطر یکی از متغیرهایی است که خرید فیزیکی را در بازار سکه بالا برده است. با این حال، به‌نظر می‌رسد در کنار این متغیر، عوامل مهم‌تری در رشد کم‌سابقه سکه اثرگذار بوده‌اند. مهم‌ترین موضوع از نظر فعالان به تغییر انتظارات معامله‌گران و به‌تبع آن تغییر موقعیت آنها مربوط بوده است. به گفته برخی بازیگران بازار، مسکوت ماندن دو ماهه بررسی FATF در مجلس شورای‌اسلامی یکی از عواملی بود که شیب افزایش قیمت سکه را بالاتر برد. از نظر برخی فعالان، معامله‌گران در واقع بیشتر تصویر بدبینانه‌ای از تصمیم مجلس برداشت کرده‌اند و با جوسازی پیرامون آن قیمت‌ها را صعودی کرده‌اند. البته عده دیگری باور داشتند، این موضوع در رشد قیمت اثر چندانی نداشت و متغیرهای دیگری درافزایش قیمت اثر داشتند. رشد قیمت دلار عاملی بود که از نظر بخش دیگری از فعالان بازار، در روز دوم هفته به کمک افزایشی‌های بازار سکه آمد. روز گذشته، دلار در بازار غیررسمی با عبور از سطوح مقاومتی به کانال ۶ هزار و ۷۰۰ تومان وارد شد. با وجود اثرگذاری عوامل افزایشی در بازار، به‌نظر می‌رسد نقش انتظارات در رکوردزنی سکه نقش مهم‌تری داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد، قیمت بازاری سکه روز گذشته در بازار بسیار بالاتر از ارزش ذاتی آن بوده است. روز گذشته در حالی قیمت سکه به سوی مرز ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان حرکت می‌کرد که ارزش ذاتی آن حدود ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان بود. بر این اساس، قیمت سکه ۲میلیون و ۴۶۰ هزار تومانی با دلار ۷ هزار و ۳۰۰ تومانی تطبیق دارد. بالا بودن قیمت بازاری نسبت به ارزش ذاتی نشانه‌ای است که متغیرهای غیربنیادی و انتظاری نقش مهمی در رشد قیمت داشته‌اند. یکی دیگر از نشانه‌های نقش انتظارات در رشد بهای سکه نقدی به عبور این فلز گرانبها در معاملات آتی از مرز ۲میلیون و ۷۰۰ هزار تومان مربوط بود. البته بخش کوچکی از بازیگران، تکذیب شایعه احتمال حراج دوباره سکه را در رشد قیمت موثر دانستند. روز گذشته خبری در کانال‌های خبررسانی معامله‌گران سکه و دلار پخش می‌شد که یکی از مسوولان بانک مرکزی احتمال حراج سکه را تکذیب کرده است.
آربیتراژ در بازارها؟
به باور برخی کارشناسان بالا رفتن حباب سکه نقدی می‌تواند منجر به آربیتراژ در بازارهای مختلف شود. به‌عنوان مثال گروهی باور دارند زمانی که ارزش سکه در بازار بالاتر از قیمت ارزش ذاتی باشد، می‌تواند منجر به ورود طلا از کشورهای همسایه به بازار شود. در واقع از آنجا که در بازار داخلی طلا ارزش بیشتری نسبت به بازارهای همسایه دارد، ورود آن به بازار سود به‌دنبال دارد. البته عده دیگری باور دارند در شرایطی که ارزش سکه نسبت به دلار بالاتر است، خرید ارز در بازار توجیه‌پذیرتر می‌شود. این عده عنوان می‌کنند، با سکه نقدی ۲ میلیون و ۴۶۰ هزار تومانی و اونس هزار و ۲۹۹ دلاری، ارزش دلار در بازار داخلی باید حدود ۷ هزار و ۳۰۰ تومان باشد. در واقع با دلار ۷ هزار و ۳۰۰ تومانی حباب سکه صفر می‌شود. در این شرایط، وقتی قیمت یک دارایی از سایر دارایی‌ها انحراف پیدا می‌کند، احتمال مهاجرت در بازارها به منظور کسب سود از تفاوت قیمتی بالاتر می‌رود. این مهاجرت در صورتی که به وقوع بپیوندد، می‌تواند قیمت سکه را کمی تعدیل کند، ولی هم زمان احتمال بالا رفتن قیمت سایر ارزها وجود خواهد داشت. به این ترتیب دلار ارزان‌تر نسبت به قیمت سکه می‌تواند با رشد تقاضا گران‌تر شود.
نیاز به حضور بازارساز
در شرایطی که تعادل قیمتی در بازار سکه به هم خورده است، نیاز به حضور بازارساز بیش از پیش احساس می‌شود. روز گذشته با محاسبه ارزش افزوده حباب سکه نزدیک ۲۵۰ هزار تومان بود و در صورتی که این متغیر نادیده گرفته شود، حباب این فلز گرانبها به حدود ۴۰۰ هزار تومان می‌رسید. در این میان، عضو هیات‌رئیسه اتحادیه طلا و جواهر، افزایش بیش از اندازه تقاضا برای خرید سکه را سبب افزایش ۱۵۰ هزار تومانی قیمت و ایجاد حباب ۴۰۰ هزار تومانی دانست. محمد کشتی‌آرای قیمت نیم سکه را یک میلیون و ۲۱۰ هزار تومان اعلام کرد و ادامه داد: قیمت ربع سکه دیروز ۷۰۲ هزار تومان و سکه یک گرمی ۴۰۰ هزارتومان در بازار خرده‌فروشی است. در چنین شرایطی که قیمت‌ها در بازار طلا و سکه سقف‌های جدیدی را تجربه می‌کنند، از نظر برخی تحلیلگران، بازارساز می‌تواند با استفاده از مکانیزم بازار آتی سکه انتظارات معامله‌گران را تا حدی مدیریت کند. به گفته آنها، اگر در بازار آتی سکه با افزایش عرضه قیمت کاهشی شود، بازار نقدی نیز به تبع آن با افت مواجه خواهد شد. از نظر این دسته از تحلیلگران در شرایطی که بازار حبابی شده است، بازارساز باید با برگرداندن تعادل حداقل در یکی از بازارها مداخله کند. از نظر آنها، با توجه به تحویل سکه‌های پیش‌فروش، مداخله در بازار آتی مقرون به‌صرفه‌تر خواهد بود. مخصوصا آنکه می‌تواند با عرضه سکه همراه نباشد. مداخله در بازار سکه از آنجا ضروری به‌نظر می‌رسد که معامله‌گران این بازار با افزایش قیمت سکه، انتظارات معامله‌گران سایر بازارها را نیز تحت‌تاثیر قرار داده‌اند. به‌عنوان مثال، هم‌اکنون بیشتر دلاربازان انتظار دارند قیمت این ارز در بازار غیررسمی به بالای ۷هزار تومان برسد.