مشهد- راه‌اندازی ستادهای تسهیل و رفع موانع تولید یکی از ابتکارات و درواقع راهکارهای میانبر برای رسیدگی به مشکلات واحدهای تولیدی بود که به نظر می‌رسد اگرچه ثمربخش بوده اما علاج ریشه مشکلات نبوده است.
بازار؛ گروه استان‌ها: ستاد تسهیل و رفع موانع، ستادی است که در ابتدا با مصوبه هیئت دولت، تشکیل شد و بعدها با توجه به کارکرد مثبتی که این ستاد داشت و به موضوعات و مشکلات واحدهای تولیدی رسیدگی می‌کرد جنبه قانونی پیدا کرد و از مصوبه دولت بودن، به قانون مصوب مجلس تبدیل شد.
با این کار، جایگاه مصوبات ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، ارتقا پیدا کرد. بخشی از اختیارات ستاد ملی تسهیل و رفع موانع تولید که در حدود اختیارات استان‌ها بوده، به کارگروه‌های استانی تفویض شده که کارگروه‌های استانی نیز با ریاست استاندار و دبیری رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آن استان تشکیل می‌شود.
در این چارچوب، جلساتی برگزار می‌شود و کمیته‌های کارشناسی دارد که در ابتدا مشکلات واحدهای تولیدی که دچار مشکل هستند بررسی می‌شود و در مورد آن‌ها تصمیم گرفته می‌شود. این تصمیم، می‌تواند در قالب توصیه باشد یا می‌تواند الزام باشد نسبت به دستگاه‌های دیگر به هر صورت مشکلاتی مانند بازپرداخت تسهیلات، مشکلات بیمه و یا دارایی و سایر موانع بر سر راه تولید در این ستادها بررسی می‌شود حال برای بررسی میزان موفقیت این ستادها با سید حسن حسینی رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی به بحث و گفت و نشستیم.
* مشکلات صنعتگران به‌طور خلاصه چیست؟
مشکلات تولید و صنعت تمامی ندارد،فقط هر بار به شکلی گلوی تولیدکنندگان و صنعتگران را می‌فشارد؛یک‌بار با تورم،یک‌بار با کمبود مواد اولیه،یک‌بار با سودهای بانکی و یا بخشنامه‌هایی که هرروز در حال تغییر است.
آن چیزی که سایه آن بر سر تولید بیش از هر چیزی سنگینی می‌کند بحث تحریم‌ها و محدودیت‌هایی است که چه در داخل و چه در سطح بین‌المللی تولیدکنندگان با آن مواجه هستند.
مشکل مالی و بحث سرمایه در گردش در واحدهای تولیدی هم چنان حرف نخست را می‌زند و لذا آن چیزی که خیلی ما را آزار می‌دهد بلاتکلیفی،بخشنامه‌های خلق‌الساعه،بروکراسی و دیوان‌سالاری اداری است.
* ستاد تسهیل و یا دیدارهای استاندار از واحدهای تولیدی به‌صورت هفتگی چقدر به حل مشکلات کمک کرده است؟
ما در رزوه‌ای یکشنبه هر هفته برنامه‌ای با عنوان «یکشنبه‌های پشتیبانی و مانع زدایی از تولید»در حمایت از بخش تولید داریم که این برنامه بیش از ۱۵هفته است که توسط استاندار خراسان رضوی و مسئولان دستگاه‌های دیگر با همکاری خانه صنعت و معدن خراسان رضوی برای حمایت از تولیدکنندگان در حال اجراست.
این برنامه از ابتدای امسال در راستای تحقق شعار سال در حال اجراست، و لذا یکشنبه‌های هر هفته استاندار به همراه مدیران دستگاه‌های اجرایی دست‌اندرکار به واحدهای تولیدی مشکل‌دار سرزده و از نزدیک در جریان مشکلات آن‌ها قرار می‌گیرند و دستورات لازم برای رفع مشکلات این واحدها در همان روز صادر و مدیران هم موظف به اجرا و پیگیری دستورات برای حل مشکلات واحدها می‌شوند.
* آیا این بازدیدها برای حل مشکلات راهگشا بوده است؟
این بازدیدها راه‌حل‌های مقطعی است که در همان زمان عمدتاً شخص آقای استاندار دستور به حل همان مشکل و در همان زمان می‌کنند و این اتفاقی است که برای نخستین بار در خراسان رضوی افتاده است به‌طوری‌که برای رفع مقطعی مشکلات تولیدکنندگان مطلوب بوده است.
در حوزه تولید مشکلاتی همیشه وجود دارد که این مشکلات از سالی به سال دیگر و از بخشی به بخش دیگر منتقل می‌شوند و از بین نمی‌روند، ولی فقط شکل و فرم آن متفاوت از گذشته می‌شود
درواقع هرزمان که این بازدیدها انجام می‌شود همان روز در راستای آن ستاد تسهیل هم تشکیل می‌شود و عمدتاً این ستاد تسهیل در محل همان واحدها یا در استانداری تشکیل می‌شود به عبارتی همان مدیرانی که در صبح همان روز استاندار را همراهی می‌کردند در استانداری حضور پیداکرده و در ستاد تسهیل طرح موضوع شده و مشکلاتشان حل‌وفصل می‌شود؛یعنی به‌جرئت می‌توان گفت ۹۹درصد مشکلات مطرح‌شده این واحدها در ستاد تسهیل حل‌وفصل می‌شود.
* بیشترین مشکلات تولید کنندگان در واحد های صنعتی حول چه محور هایی است؟
بسیاری از واحدهای تولیدی در حوزه‌های مالی ،تأمین اجتماعی و مالیاتی با مشکلاتی مواجه هستند که در همین بازدید ها و سرکشی مسئولان حل‌وفصل شده است.
یکی از محاسن این بازدیدها این است که مشکلات از قبل طرح‌شده و به استاندار اطلاع داده می‌شود و مدیرانی که مرتبط با آن بحث هستند در این بازدید حضور دارند.
* اما برخی از تولیدکنندگان معتقدند که این بازدیدها بیشتر جنبه تشریفاتی دارد؟
این بازدیدها به‌هیچ‌عنوان تشریفاتی نبوده و افراد زیادی در این بازدیدها حضور ندارند و فقط افرادی که مرتبط با موضوع و حل مسئله هستند در این بازدیدها حضور دارند.
بعضی از مشکلات واحدهای صنعتی که در استان قابل‌حل است در ستاد تسهیل استان تصمیم‌گیری و برطرف می‌شود و مشکلات واحدهایی که در استان قابل‌حل شدن نیست به وزارتخانه‌های مربوطه ارسال می‌شود.
* مشکل چند واحد تولیدی در استان به این روش حل‌شده است؟
مشکلات بیش از ۲۰۰واحد تاکنون در قالب همین بازدیدها با حضور استاندار خراسان رضوی موردبررسی قرارگرفته است.
* با این‌حال بسیاری از واحدهای تولیدی در استان تعطیل هستند؟
این بازدیدها شامل واحدهای تعطیل نمی‌شود بلکه این بازدیدها در بسیاری از واحدهای تولیدی،کشاورزی تولیدی و معدنی انجام می‌شود و به مشکلات آن‌ها رسیدگی می‌شود.
* آیا به نظر شما بازدید یک واحد آن‌هم در طول هفته می‌تواند مشکلات تولید استان را حل کند؟
در حوزه تولید مشکلاتی همیشه وجود دارد که این مشکلات از سالی به سال دیگر و از بخشی به بخش دیگر منتقل می‌شوند و از بین نمی‌روند،ولی فقط شکل و فرم آن متفاوت از گذشته می‌شود.
ازآنجاکه ما با مشکلاتی هم چون رکود ،تورم ،ارز، برق و مواد اولیه در حوزه تولید روبرو هستیم لذا باید راهکاری چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت برای آن پیدا کرد ویکی از راه‌حل‌های مقطعی و به قولی کوتاه‌مدت یکشنبه‌های تولید است که از سوی استاندار خراسان رضوی با همکاری خانه صنعت و معدن و تجارت خراسان رضوی انجام می‌شود.
برای مانع زدایی واقعی و پایدار چه باید کرد؟
پشتیبانی از تولید باید سالم و بدون رانت صورت گیرد و معتقدم که در جامعه حتی در بخش خصوصی نیز باید بازنگری انجام شود.
در کشور دولت به بخش خصوصی اعتماد کرد و ارز ۴۲۰۰ تومانی در اختیار عده‌ای قرار گرفت، اما برگشت ارز صورت نگرفت. به اعتقاد بنده آن‌ها بخش خصوصی سالمی نیستند. بخشی از فساد به بخش خصوصی بازمی‌گردد.
در بحث مانع زدایی یکی از بخش‌ها می‌تواند کاهش دیوان‌سالاری اداری باشد. اگر این مسئله کاهش پیدا کند فساد کاهش پیدا خواهد کرد.
یکی از عواملی که فساد به وجود می‌آورد بروکراسی اداری است. کاهش بروکراسی، تسریع در انجام امور، بهره‌گیری از سیستم مکانیزه و پاسخ‌گویی سریع می‌تواند در کاهش موانع مؤثر باشد.