چگونه میتوان ثبات را به بازار خودرو برگرداند؟ چگونه باید دست دلالان را از این بازار کوتاه کرد؟
دستورهای جدید و ورود نهادهای قانونی و اجرایی به مسئله بازار، قیمتها را تا حدودی تعدیل میکند اما آنچه در چند ماه اخیر مسلم شده این است که این وضعیت پایدار نبوده و دوباره فرمان بازار بهدست کسانی میافتد که منفعتطلب بوده و بهدنبال سود بیشتر برای خود هستند.
هر راهکاری، بدلی دارد
در ادامه صمت به سراغ یک کارشناس صنعت خودرو رفت. آرمان خالقی، عضو هیاتمدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره پیامدهای چنین پدیدهای در آینده بازارخودرو، گفت: ما درباره یک مُسکن برای بازار خودرو صحبت میکنیم اما آیا این مُسکن به اندازه کافی قوی است؟
او ادامه داد: در حقیقت کمبود خودرو در بازار و حتی حس کمبود آن، سبب شده تا تقاضا برای خودرو بهشدت افزایش یابد. وقتی صنعت خودرو دچار چنین چالش اساسی شد مدیران مربوط تازه به فکر ارائه راهحل افتادهاند.
این کارشناس گفت: هماکنون ما درباره معلولی صحبت میکنیم(آشفتگی بازار) تا بررسی کنیم آیا نحوه توزیع و عرضه خودرو در آن منطقی بوده یا خیر؟ آیا با این شیوهها میتوانیم با شرایط رانتی ایجادشده، مقابله کنیم یا خیر، یا برعکس شرایطی را بهوجود میآوریم که زمینه رانت برای عدهای فراهم شود؟
او ادامه داد: وضعیت فعلی همچون خرید بلیت بختآزمایی است که هرکس بتواند در سامانه ثبتنام کند، برده و از موهبت شکاف قیمتهای کارخانه و بازار بهرهمند شده است؛ در نتیجه این روند نمیتواند قابلقبول باشد.
عضو هیاتمدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در اینباره به چند مسئله دیگر اشاره کرد و گفت: نخست باید دید بازار کشش این قیمتها را دارد یا اینکه بیشتر گرفتار دلالبازی میشود، زیرا با پیشفروش خودروها به نرخ کارخانه تنها عدهای میتوانند ثبتنام کنند و طبیعی است تعداد زیادی نتوانند از این موقعیت بهرهمند شوند.
او افزود: بهطور قطع، با مطرح شدن پیششرط کدملی برای پیشفروشها ازسوی خودروسازان، دوباره دلالان به دنبال راهحل جدیدی میروند که در آینده پیامدهای آن معضل اجتماعی دیگری است. بهعنوان نمونه، اینکه افراد برای بهنام زدن خودرو، بر سر قیمتها به توافق میرسند یا خیر، جزو مسائلی است که در آینده مشخص میشود. در این راستا ممکن است اختلافها بالا بگیرد و به برخی مشکلات اجتماعی دامن بزند.
عضو هیاتمدیره خانه صنعت، معدن و تجارت در ادامه گفت: ظرفیت تولید خودروسازان محدود و تقاضا برای خودرو بالاست؛ به این ترتیب باید فضا را برای خودروسازان خصوصی هموار کرد تا دستکم خودروسازان در فضایی رقابتیتر وارد فعالیتهای اقتصادی شوند.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: ازسوی دیگر، باز کردن فضا برای ورود خودروهای مشابه به داخل کشور تا به شکلی بتوان به تقاضاهای بازار پاسخ داد، میتواند راهکار دیگری برای رفع مشکلات این بازار باشد. اگر بازار را تشنه نگه داریم این عطش موجب افزایش بیشتر قیمتها شده در حالی که خودروساز توان و ظرفیت پاسخگویی به آنها را ندارند.
خالقی خاطرنشان کرد: متاسفانه همه ترغیب شدهاند برای حفظ ارزش سرمایهای که دارند، خودرو بخرند. به این ترتیب یک کالای مصرفی بادوام تبدیل به کالای سرمایهای شده است.
خالقی خاطرنشان کرد: هر بار با هر راهکاری، کسانی که بهدنبال سود بیشتر هستند از بازار، بدل آن راهکار را پیدا میکنند. از اینرو، باید ریشهای با معضل و مشکلات حوزه خودرو برخورد شود تا به مشکلات و چالشهای جدیدتر دچار نشویم.