بر اساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی حجم کل بدهی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به بانک مرکزی در شهریورماه سال جاری به ۱۵۰ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با شهریور ۹۶ معادل ۳۷.۳ درصد و نسبت به اسفند سال گذشته ۱۴.۱ درصد رشد داشته است.
از این میزان ۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بدهی بانک‌های تجاری است که نسبت به شهریور ۹۶ بیش از ۶۴ درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین این میزان بدهی نسبت به اسفندماه سال گذشته نیز ۱۳.۵ درصد افت داشته که بیانگر حرکت این دسته از بانک‌ها به سمت انضباط مالی بیشتر بوده است.
بدهی بانک‌های تخصصی دولتی به بانک مرکزی نیز در شهریورماه سال جاری ۴۵ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان بوده که این میزان بدهی ۵.۹ درصد نسبت به شهریورماه سال گذشته و ۳.۹ درصد نسبت به اسفندماه سال ۹۶ کاهش داشته است که نشان می‌دهد اقدامات انجام شده در این بانک‌ها نیز در راستای اهداف تعیین شده بوده است.
آمارها نشان می‌دهد که عمده‌ترین دلیل افزایش بدهی سیستم بانکی ناشی از اضافه برداشت بانک‌های غیردولتی، خصوصی و مؤسسات اعتباری است. حجم بدهی این بانک‌ها و مؤسسات در شهریورماه به ۱۰۱ هزار و ۳۸۰ میلیارد تومان رسید که افزایش ۱۰۰.۱ درصدی در مقایسه با شهریورماه سال گذشته داشته است. همچنین حجم بدهی این بانک‌ها و مؤسسات نسبت به اسفندماه سال گذشته ۲۶.۲ درصد افزایش داشته است.
بر این اساس افزایش میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، ناشی از بدهی بانک‌ها و مؤسسات خصوصی بوده و با وجود کاهش بدهی بانک‌های تخصصی دولتی و بانک‌های تجاری حجم کلی بدهی بانک‌ها به دلیل اضافه برداشت بانک‌های خصوصی در این مدت افزایش بیش از ۳۰ درصدی داشته است.
این در حالی است که چندی پیش رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن انتقاد از عملکرد این دسته از بانک‌ها با ابلاغ بخشنامه‌ای، بانک‌ها را ملزم به تسویه مانده اضافه برداشت از حساب‌جاری نزد این بانک کرد. بر این اساس اعطای تسهیلات و یا مصرف منابع تجهیز شده از سوی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری که دارای اضافه برداشت نزد بانک مرکزی باشند، تا پیش از تسویه بدهی‌ها ممنوع اعلام شد.
بر اساس این گزارش، افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد نقدینگی به شمار می‌رود که رشد نرخ تورم را در پی خواهد داشت و کنترل اضافه برداشت بانک‌ها می‌تواند نقش مؤثری در کنترل تورم در شرایط کنونی کشور داشته باشد.