فعالان بخش خصوصی که در عرضه تولید و صادرات کشور سال‌هاست حضور موفقی دارند، از سیاست‌های اخیر دولت در حوزه بازار ارز و صادرات به‌شدت گلایه‌مند هستند و می‌گویند دولت باید شیوه خود را اصلاح کند.
به مناسبت روز ملی صادرات گفت‌وگوی ویژه خبری با موضوع «صادرات در پیچ‌وخم تدابیر اقتصادی» با حضور غلامعلی سلیمانی صادرکننده نمونه لبنیات و یونس ژائله صادرکننده نمونه شیرینی و شکلات کشور و ارتباط تصویری با محمدرضا مودودی معاون سازمان توسعه‌تجارت پخش شد. در این برنامه صادرکنندگان نمونه کشوری با گلایه‌های بسیار از دولت تاکید داشتند که روند فعالیت تولید و صادرات با مشکل روبه‌رو شده است.
در همین‌باره معاون سازمان توسعه‌تجارت در واکنش به این اظهارات، تاکیدکرد که نباید تا این حد دولت را مقصر خواند و ضمن اینکه اگر بخش خصوصی با دولت قهر کند مشکلات صادرات هیچ‌وقت حل نخواهد شد.
این‌روزها صادرات به‌عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور که از اهمیت بسیاری هم برخوردار است، با چالش‌هایی روبه‌رو شده که برخی به آن انتقاد دارند و معتقدند در این شرایط حساس که زمزمه کاهش درآمدهای نفتی هم به‌زودی محقق می‌شود، نباید برای این بخش محدودیت‌هایی ایجاد کرد که دچار خلل شوند یا با کاهش این بخش از اقتصاد کشور روبه‌رو شویم. در همین راستا و به مناسبت روز ملی صادرات، گفت‌وگوی ویژه خبری با موضوع «صادرات در پیچ و خم تدابیر اقتصادی» برگزار شد.
به‌گزارش «گسترش‌تجارت»، غلامعلی سلیمانی، صادرکننده نمونه لبنیات در این برنامه گفت: صادرکنندگان همیشه قانع بودند و مشکلات را به‌نسبت به شرایط روز حل می‌کنند، ما به‌دنبال کشوری صادرکننده هستیم که مستلزم پیش‌نیازهایی است که ازسوی دولتمردان بررسی می‌شود. به‌طور معمول ۷۰درصد مسائل قانونی و سیاست‌گذاری برعهده دولت و ۳۰درصد باقیمانده با صادرکنندگان است.
وی با بیان اینکه مشکلات گوناگون در حوزه سیاست‌گذاری وجود دارد، افزود: به‌طور نمونه شفاف‌سازی در کشور و دیگری قانونمند بودن است، درصورتی که بسیاری از قوانین موجود مربوط به قبل از انقلاب است و نکته مهم دیگر فرهنگ مالیاتی است. اگر این کمبودها را برطرف کنیم تازه می‌رسیم به بخش تولید؛ تولیدات ما باید بر مبنای استانداردهای بین‌المللی باشد تا بتوانیم قابل رقابت با دیگر کشورها باشیم و از این مرحله به بعد تازه می‌رسیم به حد و اندازه مالیات‌بده بودن.
سلیمانی با اشاره به اینکه تولیدات کشور باید بر مبنای استانداردهای بین‌المللی باشد، گفت: با استفاده از این موارد می‌توان نسبت به بهره‌وری و نرخ نهایی امکان رقابت با کشورهای دیگر را داشته باشیم.
وی تصریح‌کرد: کشورها از ما به‌عنوان یک صادرکننده استاندارد و بین‌المللی انتظار دارند که کار و اصول تولید و مالیات‌مان شفاف باشد.
سلیمانی نیز ادامه داد: به نظر می‌رسد دولت یا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد که مشکلات صادرکنندگان را برطرف کند شاید هم شرایط حل مشکل را ندارد به نظر می‌رسد در بدنه دولت و میان تصمیم‌گیرندگان امر صادرات و تجارت نوعی بی‌ثباتی بخشنامه وجود دارد.
همه باید به کمک دولت بیاییم
یونس ژائله، صادرکننده و صاحب یکی از برندهای موفق تولیدی کشور در ادامه با بیان اینکه بخش‌های مربوط به دولت به‌ویژه موضوع گمرکات عملکرد مناسبی داشته‌اند، بیان کرد: ما در این عرصه توانستیم در بازارهای جهانی مورد قبول باشیم، درحال‌حاضر فرصتی به علت تفاوت نرخ ارز برای صادرکنندگان به‌وجود آمده که بتوانند در بازار جهانی با قیمت‌های پایین‌تر از استانداردهای جهانی کالاهای خود را عرضه کنند که این در یک بازده کوتاه‌مدت انجام می‌شود و طبعیتا بازار داخلی هم با این شرایط خود را به روز می‌کند.
وی با اشاره به اینکه وظایف مشخصی در بخش خصوص و دولتی وجود دارد؛ افزود: یک‌سری بخشنامه‌ها در وزارتخانه صادر شده که امروز با توجه شرایط بحرانی همه باید به کمک دولت بیاییم تا بتوان این شرایط را به‌طور مناسب کنترل کرد.
ژائله ادامه داد: در شرایط کنونی با افزایش فاصله قیمتی میان نرخ ارز نیما و ارز آزاد دیگر برای صادرکننده انگیزه‌ای وجود ندارد که ارز حاصله از صادراتش را وارد بازار داخلی کند.
این صادرکننده نمونه کشور گفت: به‌عنوان نمونه، ما ظرفیت‌های صادراتی خوبی برای صادرات به افریقا داریم اما در ۵۲کشور این قاره، صادراتی از ایران ثبت نمی‌شود زیرا شبکه لجستیکی موثر و خاصی در افریقا ایجاد نکرده‌ایم. مشاهده می‌شود کشتی‌ها و بارکش‌ها در دریا آب می خورند و می‌گویند سوختی برای حمل‌ونقل نداریم.
او درباره فعالیت نداشتن بخش‌های بازرگانی سفارتخانه‌های ایران در دیگر کشورها گفت، افزود: امروزه رقابت در اقتصاد آسان نیست و این امر مستلزم ایجاد شبکه‌های ارتباطی منظم و منسجمی است. شرکت‌های بزرگ متاسفانه ایجاد نشدند و این درحالی است که در بازار جهانی رقابت آسان نیست و باید یک شبکه توزیع مناسبی را ایجاد کرد.
صادرات ۱۳درصد رشد کرده است
در ادامه محمدرضا مودودی، معاون سازمان توسعه‌تجارت نیز اظهارکرد: در حوزه صادرات باوجود همه مشکلات، آمارها نشان‌دهنده این است که ما با رشد ۱۳درصدی در صادرات غیرنفتی روبه‌رو بودیم. این در حالی است که مستلزم اصلاحات زیادی در موضوع‌های گوناگون از جمله روابط بین‌الملل، زیرساخت‌های مورد نیاز مراکز صادرات و… هستیم.
وی درباره موضوع پیمان‌سپاری افزود: در این مقطع از زمان، ما پیمان‌سپاری نداریم و آنچه مطرح است تعهدات ارزی را شامل می‌شود. درحال‌حاضر بیش از هر زمانی چرخه‌های تولید کشورمان نیازمند بازگشت ارز به داخل است.
مودودی گفت: یکی از راهکارهای برون‌رفت از شرایط ناموزون اقتصادی ازسوی دولت، حمایت از بنگاه‌های صادراتی است. امروزه دولت‌ها و بانک‌های خصوصی ما باید رقابت‌پذیر باشند و به همان میزان هم باید لجستیک ما باید رقابت‌پذیر باشد در غیر این صورت محصول رقابت‌پذیری نخواهیم داشت.
معاون سازمان توسعه‌تجارت با تاکید بر اینکه شرکت‌های بزرگی در کشور برای فعالیت اقتصادی ایجاد شدند، تاکیدکرد: دولت یکی از راهکارهای برون‌رفت از شرایط بحرانی را حمایت از فعالان اقتصادی می‌داند، اگر می‌گوییم که بخش خصوصی در عرصه بین‌الملل باید رقابت‌پذیر باشد به همان نسبت دولت هم باید نسبت به دولت‌های دیگر رقابت‌پذیر باشند.
دولتی‌ها نمی‌گذارند کار انجام شود
سلیمانی در ادامه برنامه اظهارکرد: اگر می‌خواهید کاری انجام نشود باید آن را به‌دست دولتمردان سپرد زیرا آنها هر کاری می‌کنند که کار انجام نشود. او از نصف شدن تولیدات شرکت خود نسبت به سال گذشته خبر داد و علت آن را نبود مواد اولیه متاثر از جنگ دولتمردان عنوان‌کرد و ادامه داد: کشور هیچ‌گونه زیرساختی برای صادرات ندارد و تنها دلیل آن هم عملکرد ۷۰درصدی دولتمردان در این امر است. این صادرکننده نمونه لبنیات کشور، با بیان اینکه اعتقادی به صادرات وجود ندارد، اما این موضوع انجام می‌شود، اظهارکرد: من از زمانی که کار خود را آغاز کردم در ابتدا ایمان به کار صادرات داشتم که در نتیجه باید مشکلات آن را هم برطرف کنم، از طرفی می‌توان گفت که دولت شرایط یا توانایی درست کردن مشکلات صادرکننده را ندارد.
وی تصریح کرد: به‌طور نمونه، کارخانه ما در سال گذشته به طور متوسط ماهی ۸۰۰تن شیرخشک تولید می‌کرد، اما درحال‌حاضر می‌توان گفت به کمترین درجه تولید رسیدیم به همین دلیل می‌توان با صراحت اعلام کرد که قوانین در کشور متفاوت است.
تولید ما ۳۵درصد کاهش یافت چون کارتن را صادر می‌کنند
ژائله نیز با تایید گفته‌های سلیمانی افزود: تولید ما براساس آمار شهریور گذشته و براساس آمار مهر امسال، ۳۵درصد کاهش یافته که دلیل آن تامین نشدن کارتن بوده است چراکه تولیدکننده کارتن کاغذ مورد نیازش را با ارز ۴۲۰۰تومان تهیه و بعد از آن تولیداتش را صادر می‌کند و بازار داخل بی‌نصیب می‌ماند. این ماجرا در بحث پتروشیمی و کالاهای مصرفی مانند رب‌گوجه‌فرنگی هم وجود دارد این یعنی ما سیستم بیماری داریم.
همچنین سلیمانی، صادرکننده نمونه لبنیات کشور از معضل کمبود شیر یا به زبان ساده‌تر فروش‌نداشتن شیر به شرکت خود خبر داد و افزود: دامدار به ما شیر نمی‌فروشد حتی به نرخ خشک شدن شیر در دامداری‌ها. این یعنی نصف شدن تولیدات ما و در نگاه وسیع تر تعطیلی کارخانه ما در کرمانشاه، اصفهان، و… تا کنون ۲هزار نیرو به ناچار تعدیل شده‌اند و همه اینها سبب شده تا شیر از کیلویی ۱۲۰۰تومان به ۲۴۰۰تومان افزایش یابد.
مودودی معاون سازمان توسعه‌تجارت در واکنش به این اظهارات، گفت: نباید فراموش کرد پیش‌ترها دولت پروژه‌های موفقی داشته و نباید تا این حد دولت را مقصر خواند زیرا معتقدیم در جایی که دولت با نگاه توسعه‌ای درکنار بخش خصوصی قرار می‌گیرد نتیجه مطلوبی حاصل می‌شود. اگر بخش خصوصی با دولت قهر کند مشکلات صادرات هیچ‌وقت حال نخواهد شد.
سلیمانی در سوی دیگر استودیو گفت: من تا کنون فقط ۲مرتبه به اتاق بازرگانی ایران رفته‌ام و اعتقادی هم به این مکان‌ها ندارم چنین جمعیت‌هایی ما را درک نمی‌کنند زیرا آنها صادرکننده و تولیدکننده نیستند.
ژائله نیز از سنتی بودن اتاق بازرگانی گفت و افزود: این اتاق‌ها می‌توانند نقش مهمی در صادرات کشور داشته باشند اما هیچ اقدامی نمی‌کنند.