حسین پیرموذن رییس خانه صنعت، معدن و تجارت اردبیل و عضو هیات رئیسه اتاق ایران در یادداشتی به تحلیل نوسانات نرخ ارز و اثر آن بر تولید پرداخته است.
در کشورهای در حال توسعه همواره اتخاذ سیاستهای ارزی مناسب چالش برانگیز می باشد و در این راستا برنامه های مدون بر میزان نوسانات نرخ ارز برای برخورد با شوکهای داخلی و خارجی متمرکز می باشد. نوسانات نرخ ارز در عملکرد اقتصادی کشورما مانند بسیاری از کشورها نقش اساسی دارند.
مطالعات اقتصادی نشان می دهد که نوسانات نرخ ارز بر رشد تولید ، مصرف خانوارها ، رشد سرمایه گذاری و همچنین رشد صادرات و واردات تاثیر دارد. علاوه بر این در اثر تنزیل ارزش پول داخلی به دلیل افزایش نرخ ارز هر چند خالص صادرات افزایش می یابد ولی به شدت هزینه های تولید نیز افزایش می یابد.
در ایران به دلیل اینکه عرضه ارز در انحصار دولت و بانک مرکزی هست به ناچار قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین نمی شود و در این بین نوسانات نرخ ارز بر رشد تولید و تقاضاهای کشور و برخی متغییرهای دیگر موثر است بر طبق گزارش مرکز پژوهش مجلس که اثر شوک ارزی به نرخ رشد بخش تولید را مورد ارزیابی قرار داده است به ازای هر ده درصد افزایش نرخ ارز شاخص قیمت تولید کننده در کل اقتصاد دو درصد افزایش می یابد.
تلاطم و نوسانات قیمتی بازار ارز در ماه های اخیر با کاهش سریع نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها همراه بوده و این موضوع منجر به افزایش هزینه های تولید در بخشهای کلیدی شده است.
بر طبق ماده ۴۱ قانون برنامه چهارم و همچنین ماده ۸۱ قانون برنامه پنجم سیاست مناسب ارزی حفظ ثبات نرخ حقیقی ارز است بر طبق این قانون دولت مکلف به اجرای ترتیبات ارز شناور مدیریت شده است و همچنین بر طبق ماده ۸۱ قانون برنامه پنجم نرخ ارز باید با توجه به حفظ دامنه رقابت پذیری در تجارت خارجی و ملاحظه تورم داخلی و خارجی و همچنین شرایط اقتصاد کلان باشد.
نکته مهم این قوانین کنترل جدی شوکهای ارزی و تورم در داخل توسط دولت است اما نوسانات شدید ارزی ماههای اخیر علاوه بر اینکه تلاطم های جامعه را افزایش داده است فشار مضاعفی را بر تولید کننده وارد کرده و موجب شده است کلیه عوامل تولید در یک رفتار غیر اقتصادی واکنش نشان داده و علاوه بر افزایش کلیه نهادهای تولید موجب عدم تصمیم گیری و برنامه ریزی برای تولید کنندگان در اثر شوکهای ارزی شده است.