تهران- ایرنا- استانداردسازی، مدیریت کیفیت و رقابت پذیری در تولید و تجارت، سه پیشران اصلی است که در صورت محقق شدن در هر کشور، دستیابی به توسعه را امکانپذیر می کند؛ بر این اساس استانداردسازی در ساخت آینده و شهرهایی هوشمند جزو پایه های اساسی توسعه است.
به گزارش ایرنا، امروزه استانداردها در همه اجزای زندگی شهری دخیل هستند. حضور مداوم استانداردها در زندگی شهری محدود به کالاها و خدمات روزمره نمی شود بلکه حوزه های مهم و کلانی مثل انرژی، حمل و نقل و فناوری اطلاعات را نیز دربر می گیرد. به عبارت دیگر، استانداردها دستورالعمل های مهم برای همه جنبه های زندگی از ساختمان های با مصرف بهینه انرژی، حمل و نقل هوشمند، مدیریت پسماند تا ایجاد جوامع پایدار را آماده می کنند.
با گسترش روزافزون تکنولوژی شاهدیم استانداردها بیش از گذشته در جریان زندگی افراد ساری و جاری، ملموس و دخیل شده اند؛ استانداردها به عنوان یک بخش محوری و جدایی ناپذیر در زندگی روزمره برای همه جنبه های زندگی انسان دستورالعمل های مناسب در نظر گرفته است؛ دستورالعمل هایی که همسو با توسعه پایدار جوامع است تا بتوان از بستر استانداردسازی به جامعه ای پیشرفته دست یافت.
جهانبخش سنجابی شیرازی معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد و پرویز درویش مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالاها و خدمات سازمان ملی استاندارد ایران در هفته استاندارد با حضور در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به تشریح کیفیت استاندارد کالا و خدمات در ایران و جهان پرداختند.
در همین پیوند، معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد گفت: در سال ۱۹۴۷ میلادی، ۲۵ کشور جهان هسته اولیه سازمان جهانی استاندارد (ایزو) را پایه گذاری کردند؛ این در حالی بود که نخستین گام های فرآیند استانداردسازی از سال ۱۹۱۸ در آلمان و انگلستان و به تدریج در ژاپن و ایران آغاز شد.
به گفته سنجابی شیرازی، قانون «مقیاس ها و اندازه شناسی» به عنوان یکی از قوانین مترقی ایران در سال ۱۳۰۴ تصویب شد و به این ترتیب بستر نظام استانداردسازی در کشور پایه گذاری شد.
وی با اشاره به تشکیل سازمان ملی استاندارد در کشور از سال ۱۳۳۹ خاطرنشان کرد: بر این اساس ایران را می توان یکی از پیشگامان این عرصه در جهان توصیف کرد.
این مقام مسئول ادامه داد: چهار موضوع اصلی روندها، پدیده ها، تصاویر و اقدامات، عناصر اصلی آینده و آینده پژوهی را تشکیل می دهد که همگی باید از استاندارد لازم برخوردار باشند.
سنجابی شیرازی با اشاره به مطالعه انجام شده در دانشگاه ام آی تی آمریکا در باره تفاوت پیشران ها در ۹۶کشور توسعه یافته، در حال توسعه و کمتر توسعه یافته، تصریح کرد: استانداردسازی، مدیریت کیفیت و رقابت پذیری در تولید و تجارت، سه پیشران اصلی است که در صورت محقق شدن در هر کشور، دستیابی به توسعه را امکانپذیر می کند؛ بر این اساس استانداردسازی در ساخت آینده جزو پایه های اساسی توسعه است.
به گفته وی، فارغ از اینکه موتور توسعه چه کشور چه باشد، این موتور نیازمند سکویی برای رشد و ترقی است که سه ضلع مثلث یاد شده تشکیل دهنده آن است.
** تفاوت استاندارد و کیفیت و شکل گیری برندینگ
سنجابی با اشاره به تفاوت ۲ مقوله استاندارد و کیفیت، یادآوری کرد: استاندارد تبلوری از دانش، فن و تجربه متمرکز در زمان و مکان و مقوله ای دینامیک است؛ بر این اساس است که عمر یک استاندارد بین سه تا پنج سال در نظر گرفته می شود.
وی ادامه داد: اما برای دستیابی به کیفیت باید به مدیریت پرداخت و این مدیریت باید مبتنی بر استاندارد باشد؛ یعنی لازمه کیفیت استقرار نظام مبتنی بر استاندارد است.
معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد اظهار داشت : کیفیت، حاصل تقسیم «عملکرد» بر «انتظار» است؛ یعنی اگر عملکرد و محصول خروجی خط تولید منطبق بر کالا یا خدمت مورد انتظار باشد، آن محصول با کیفیت است و اگر عملکرد فراتر از سطح انتظارات باشد، «برند» شکل خواهد گرفت. کیفیت یک موضوع نسبی است، اما استاندارد در لحظه، ثابت و در زمان، دینامیک است.
** برندینگ
در همین ارتباط، مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالاها و خدمات سازمان ملی استاندارد ایران گفت: برندینگ مقوله ای است که در شرایط رقابت سالم خود را نمایان می کند.
پرویز درویش با اشاره به اینکه اوایل دهه ۸۰ با ۵۰ کارخانه تعطیل و نیمه فعال در استان تهران مواجه شدیم، یادآوری کرد: پس از مدتی فقط پنج مورد آنها باقی ماندند و دلیل این موضوع را ناشی از افزایش انتظارات مردم و ثابت ماندن عملکردها عنوان کرد.
وی ادامه داد: اگر روزی فرا برسد که مصرف کننده حق انتخاب داشته باشد، آن وقت «بی کیفیت» ها از دور خارج خواهند شد.
درویش، دلیل دیگر دوام برخی برندهای متفرقه را ناشی از قیمت تمام شده کالاها و محصولات آنها عنوان کرد.
معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد نیز در این زمینه اظهار داشت: در گذشته، مقوله برندینگ به خوبی معنی داشت، به طوری که در ادبیات محاوره ای مصرف کنندگان نیز تاثیر گذاشته بود.
سنجابی یادآور شد: نظام صنعتی وقت به بنگاه های کوچک و متوسط (SME) توجه نداشت، بلکه شکل گیری صنایع مادر و برندها را در دستور کار خود قرار داده بود؛ اما در ۳۹ سال اخیر، زمانی تمرکز روی صنایع سنگین، زمانی تمرکز روی بنگاه های کوچک و متوسط و زمانی دیگر ترکیبی از هر دو بود که چنین رویه ای ناشی از نبود سیاست های خرد و کلان در ارتباط با توسعه است.
وی بیان داشت: این در حالیست که جهان در حال حرکت به سمت تخصص گرایی است، اما در ایران می خواهیم صفر تا ۱۰۰ درصد موضوع را خودمان اجرایی کنیم.
معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد تصریح کرد: علت اصلی اینکه در تولید و حتی تجارت کشور با وضعیت فعلی مواجه ایم، نداشتن استراتژی صحیح صنعتی شدن و به رسمیت نشناختن تقسیم کار است.
وی تاکید کرد: اگر روزی بخواهیم در زمره کشورهای «صادرات محور» باشیم، باید به ادغام های عمودی و افقی بنگاه هایمان روی آوریم.
** استانداردها شهرها را هوشمندتر می کند
مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالاها و خدمات سازمان ملی استاندارد هم در خاتمه این میزگرد با اشاره به شعار امسال روز جهانی استاندارد که «استانداردها شهرها را هوشمندتر می کند»، یادآوری کرد: مطابق آمارها، در سال ۱۹۰۰ میلادی ۱۳ درصد جمعیت جهان شهرنشین بود که مطابق پیش بینی ها تا سال ۲۰۵۰ به ۸۰ درصد افزایش خواهد یافت.
درویش به تعریف سازمان ملل متحد از «شهر خوب» اشاره کرد و گفت: مطابق این تعریف، شهر خوب شهری است که توسعه پایدار آن در سه مقوله اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی اتفاق بیفتد.
وی بیان داشت: شهر هوشمند اما، شهری است که خدمات شهری در آن در یک بستر فناوری اطلاعات (IT) ارائه شده و به سه جنبه پیشگفته پایداری یاری برساند.
این مقام مسئول تصریح کرد: مدیران شهری با تفکر کاملا سیستمی، مدیریت یکپارچه شهری، مشارکت شهروندان و رویکرد استاندادرمداری، چهار شرط اساسی هوشمند شدن شهرهاست که اینک در برخی شهرهای جهان نظیر آمستردام و فیلادلفیا آغاز شده است.
وی خاطرنشان کرد: ارتقای سطح خدمات شهری و گام نهادن به سوی مدیریت یکپارچه شهری مستلزم بکارگیری استانداردهای اختصاصی برای خدمات متنوع در شهر است که هوشمندتر شدن شهرها را به همراه دارد.
درویش ادامه داد: انجام این فرآیندها و هوشمندتر شدن شهرها در گرو همکاری و تعامل نزدیک سازمان ملی استاندارد ایران، شهرداری ها، وزارتخانه ها و سازمان های دخیل در مدیریت شهری است؛ در این پیوند سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان مرجع استانداردسازی در کشور برای شکل گیری این نوع همکاری آماده ایم تا شهرهایمان با سرعت بیشتری در مسیر هوشمندسازی حرکت کنند.
به گزارش ایرنا، اندیشه تشکیل سازمان بین المللی استاندارد در چهاردهم اکتبر سال ۱۹۴۷ در نشست رؤسای مؤسسه های استاندارد بیست و پنج کشور در لندن شکل گرفت. مقر این سازمان در ژنو است.
از سال ۱۹۷۰، چهاردهم اکتبر برابر با ۲۲ مهر به نام روز جهانی استاندارد تعیین و نامگذاری شد.