دیدار دبیر کل خانه صمت ایران و جمعی از مسئولان تشکل های بخش خصوصی با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، آیت‌الله آملی لاریجانی، با محوریت بررسی سیاست‌های کلان اقتصادی و تجاری کشور برگزار شد. در این جلسه، آرمان خالقی به‌عنوان نماینده بخش خصوصی، موضوعاتی مهم از جمله سند چشم‌انداز، پیوستن به FATF و چالش‌های خصوصی‌سازی را مورد بحث قرار داد.
چالش‌های سند چشم‌انداز و آسیب‌شناسی اهداف توسعه‌ای
آرمان خالقی، دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، در این نشست با اشاره به پایان سند چشم‌انداز بیست‌ساله کشور، انتقادات خود را نسبت به عدم تحقق اهداف تعیین‌شده بیان کرد. او معتقد است که علی‌رغم تلاش‌ها، نتوانستیم به جایگاه پیش‌بینی‌شده دست یابیم و رقابت با کشورهای منطقه به‌طور مؤثری انجام نشده است. خالقی تصریح کرد: “حرکت ما کندتر از رقبا بوده است و نتوانسته‌ایم به اهداف اقتصادی و علمی مدنظر برسیم.” به باور او، عدم وجود ابزارهای پایش و نظارت مناسب در مجمع تشخیص مصلحت نظام باعث انحراف از برنامه‌های توسعه‌ای شده است.
وی در ادامه با تاکید بر ضرورت تدوین سند چشم‌انداز جدید، از مجمع خواست تا این‌بار رویکردی عمیق‌تر و هدفمندتر اتخاذ کند: “برای تدوین چشم‌انداز جدید، ابتدا باید به آسیب‌شناسی دقیق از دلایل عدم موفقیت سند قبلی بپردازیم تا اشتباهات گذشته تکرار نشود.”
پیوستن به FATF؛ چالش‌ها و فرصت‌ها
یکی از موضوعات اصلی مطرح‌شده در این جلسه، بحث پیوستن ایران به FATF بود. خالقی با اشاره به اهمیت این موضوع برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و رفع موانع بین‌المللی، از آیت‌الله آملی لاریجانی خواست تا این مسئله را با جدیت بیشتری در مجمع تشخیص مصلحت نظام پیگیری کند. او با اشاره به نامه‌ای که از سوی اتاق‌های بازرگانی، اصناف و تشکل‌های بخش خصوصی به مجمع ارسال شده، بر لزوم بررسی دقیق منافع و مضرات پیوستن به این توافق‌نامه بین‌المللی تاکید کرد.
خالقی اظهار داشت: “در حال حاضر، ما بسیاری از الزامات FATF را اجرا می‌کنیم، اما عدم تصویب رسمی این قوانین باعث شده است که همچنان تحت فشارهای بین‌المللی باشیم.” او از آیت‌الله لاریجانی خواست تا با در نظر گرفتن نظرات بخش خصوصی و کارشناسان اقتصادی، به این مسئله نگاهی جامع‌تر داشته باشند.
پاسخ آیت‌الله لاریجانی: ضرورت مصلحت‌سنجی در شرایط تحریم
در پاسخ به این درخواست، آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به پیچیدگی‌های FATF و ابعاد فنی آن، به لزوم بررسی جوانب مختلف پیوستن به این توافق‌نامه پرداخت. وی تاکید کرد که با وجود موافقت با برخی از مفاد کنوانسیون‌ها مانند پالرمو، در مورد CFT تاملاتی دارد؛ چرا که ممکن است برخی بندها به‌عنوان اهرم فشاری علیه ایران استفاده شود. او تصریح کرد: “پیوستن به FATF در شرایط تحریم، در صورتی مؤثر خواهد بود که سایر مولفه‌های تحریمی نیز هم‌زمان برداشته شوند.”
خصوصی‌سازی؛ مسیری پرچالش و بی‌سرانجام
سومین محور سخنان خالقی به خصوصی‌سازی و واگذاری‌های اقتصادی اختصاص داشت. او با اشاره به انحرافات عمده‌ای که در مسیر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی رخ داده است، از عدم موفقیت در واگذاری‌ها و پس گرفتن برخی از شرکت‌های واگذارشده انتقاد کرد. خالقی تصریح کرد: “بخش خصوصی به دلیل عدم ثبات در سیاست‌های دولت، اعتماد خود را از دست داده و تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارد.” او نمونه‌هایی از شرکت‌هایی مانند پالایشگاه خون، کشت و صنعت مغان و هفت‌تپه را به‌عنوان مثال‌هایی از پس‌گیری‌های دولت پس از سوددهی نام برد.
خالقی همچنین به انتقاد از سیاست‌های مالی دولت در استفاده از منابع حاصل از واگذاری‌ها پرداخت و گفت: “منابع حاصل از فروش شرکت‌ها نباید صرف هزینه‌های جاری دولت شود؛ این به‌مثابه فروش اموال پدری برای تامین مخارج روزمره است.”
آیت‌الله لاریجانی: نقش نظارتی مجمع و ضرورت اصلاح سیاست‌های کلان
آیت‌الله لاریجانی در پاسخ به انتقادات خالقی، به جایگاه و نقش نظارتی مجمع تشخیص مصلحت نظام در سیاست‌گذاری‌های کلان اشاره کرد و توضیح داد که در سال‌های اخیر، مقام معظم رهبری بر نظارت بر اجرای سیاست‌ها تاکید کرده‌اند. او خاطرنشان کرد: “بدون تایید هیئت عالی نظارت، مجلس نمی‌تواند مصوبه‌ای را به قانون تبدیل کند. این نظارت نه‌تنها شامل مصوبات مجلس، بلکه بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های دولتی نیز می‌شود.”
به گفته رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشکل اصلی در نظام سیاست‌گذاری کشور، نبود ضمانت اجرایی برای سیاست‌های کلی است. او افزود: “مجمع تشخیص مصلحت نظام تلاش دارد تا با تدوین الزامات نظارتی و ارائه به مقام معظم رهبری، نظارت مؤثرتری بر اجرای سیاست‌های کلی داشته باشد.”